Obecnie powierzchnia Marsa to krajobraz pustynny, jałowy i pełen kraterów uderzeniowych. Badania naukowców pokazują, że nie zawsze tak było. Czerwona Planeta miała niegdyś głęboki ocean, rzeki oraz jeziora, jednak wiatr słoneczny pozbawił ją atmosfery, na skutek czego woda znajdująca się na powierzchni uległa wyparowaniu, część natomiast prawdopodobnie łącząc się z minerałami znajduje się pod płaszczem na różnych głębokościach. Wykazano również występowania na planecie wodnego lodu.
Miejsca występowania związanej wody stanowią główny element zaczepny dla naukowców, którzy poszukują przeszłych lub też obecnie występujących form życia. Poszukiwanie wody to również próba znalezienia źródeł mogących być w przyszłości wykorzystywanych przy przetworzeniu jako paliwo czy też woda pitna. Byłoby to z pewnością duże ułatwienie i rozwiązanie problemów logistycznych związanych z koniecznością zaopatrzenia astronautów przy załogowych misjach w późniejszych latach.
Powinno również zainteresować …
W roku 2018 ogłoszono, że pod południową czapą Czerwonej Planety znajduje się prawdopodobnie zbiornik wodny, a odkrycia tego dokonała sonda kosmiczna w ramach bezzałogowej misji Mars Express przygotowanej przez ESA (Europejską Agencję Kosmiczną). Statek przy użyciu radaru wykrył jasne odbicia pod czapą polarną, co może wskazywać na jezioro podpowierzchniowe. Na naszej planecie mamy do czynienia z podobnym zbiornikiem wodnym – Jezioro Wostok na Antarktydzie znajduje się na głębokości 3.7 km, nie zamarza dzięki wysokiej zawartości soli, a ponadto jest bogate w różne formy organizmów żywych.
Podpowierzchniowe jezioro na Marsie musiałoby również posiadać bardzo duże zasolenie, aby nie zamarznąć. Hipotezy naukowców głoszą również możliwość dodatkowego ogrzewania takiego zbiornika wodnego przez aktywność wulkaniczną. W roku 2021 naukowcy ogłosili, że sonda kosmiczna Mars Express odkryła kolejne jasne plamy na tym obszarze, nawet bardzo płytko pod powierzchnią. Biorąc pod uwagę bardzo niskie temperatury panujące na Czerwonej Planecie (średnia to około -60°C), co praktycznie uniemożliwia istnienie jeziora w stanie ciekłym (nawet w przypadku rekordowego zasolenia).
We wrześniu 2022 roku z kolei poddano w wątpliwość interpretację jasnych plam jako zbiorników z wodą w stanie ciekłym. Radar mógł bowiem odkryć pod powierzchnią specyficzną warstwę zamrożonego dwutlenku węgla oraz minerałów. Inna grupa naukowców wykorzystała natomiast dane pozyskane przez sondę Mars Global Surveyor (misja trwała od 1997 do 2006 roku) i zauważyła, że dane topograficzne badanych regionów Czerwonej Planety z potencjalną wodą w stanie ciekłym wykazują duże podobieństwo z obszarami na Ziemi, gdzie występują podpowierzchniowe jeziora.
Powinno również zainteresować …
Długie debaty trwały również w związku z prawdopodobnie wykrytą w 2015 roku wodą w stanie ciekłym podczas RSL (ang. Recurring Slope Lineae) – są to linie przepływowe pojawiające się w ciepłych porach roku na Marsie, a zanikających w czasie tych chłodniejszych. Także w tym przypadku pojawiły się obozy sceptyków, entuzjastów, a także osób twierdzących, że prawda może leżeć pośrodku. Naukowcy, którzy wątpią w to odkrycie, mówią o piasku powodującym przepływy, z kolei ci uznający racje jednych i drugich snują hipotezę o topieniu się słonego lodu pod powierzchnią, co powoduje spływającą po zboczach mieszankę przypominającą błoto.
(1) planetary.org / „Your guide to water on Mars”
(2) space.com / „New evidence for liquid water on Mars suggests the planet is geothermally active”
