Uran

Astronomia: Planety 76 412 7

Uran jest planetą należącą do Układu Słonecznego, krąży wokół Słońca w odległości prawie 2,9 miliardów kilometrów. Okres obiegu wokół Słońca wynosi 84 lata, a czas obrotu wokół własnej osi to zaledwie 17 godzin, co przyczynia się do powstania spłaszczenia planety.


Jakie informacje znajdziemy w publikacji?

Opis i budowa planety Uran

Średnica Urana wynosi ponad 52 tysięcy kilometrów, z kolei masa jest jedynie 14,5 razy większa od masy kuli ziemskiej. Z tego powodu, chociaż Uran zaliczany jest do grona planet gazowych, jego wielkość jest nieporównywalnie mniejsza od Jowisza i Saturna.

W atmosferze Urana dominuje wodór, występuje w niej także metan. Temperatura Urana wynosi w przybliżeniu -210 stopni, co odpowiada równowadze pomiędzy ciepłem, jakie planeta otrzymuje od Słońca a tym, jakie sama wypromieniowuje. Oś obrotu planty z płaszczyzną orbity tworzy kąt o szerokości jedynie 8 stopni. Jeśli weźmiemy pod uwagę nachylenie równika Urana do jego orbity to wyniesie on 98 stopni. Oznacza to, że Uran posiada obrót wsteczny. Astronomowie odkryli, że orbity wszystkich do tej pory odkrytych księżyców Urana są położone w płaszczyźnie równika tej planety, co oznacza że są prostopadłe do orbity Urana.

Zdjęcie planety Uran
Zdjęcie planety Uran

Powierzchnia Urana jest otoczona przez gęsty welon mgły, ale w zasadzie nie wykazuje ciekawszych szczegółów. Jedynie jej południowy obszar, który obecnie jest zwrócony ku Słońcu, jest jaśniejszy i bardziej czerwony niż obłoki, które występują bliżej równika. Już wcześniej odkryto za pomocą spektroskopu obecność wodoru i metanu w atmosferze tej planety.

Krwisty kolor planety Uran jest wynikiem absorpcji barwy czerwonej przez metan. Badania wykazały także obecność acetylenu w atmosferze Urana. Czas obrotu obłoków wynosi około 16 godzin, ale w zależności od szerokości, pojawiają się różne wartości. Atmosfera Urana, oprócz wymienionych wcześniej gazów, zawiera od 12 do 15% helu. Z tego wynika, że jest ona zbliżona pod względem składu do atmosfery Słońca, Jowisza oraz Saturna.

Warto zwrócić uwagę, że występujące na powierzchni warstwy atmosfery są wyjątkowo gorące. Temperatura, która występuję od strony Słońca jest szacowana na około 750 K, po przeciwnej stronie wynosi zaś ponad 1000 K. Oznacza to, że na wysokości na jakiej znajduje się Uran, proces nocnego stygnięcia praktycznie nie występuje. Spadek temperatury następuję w głąb i na poziomie ciśnienia wynoszącym około 100 hPa wynosi 51 K, a następnie ponownie wzrasta. Na Uranie temperatura równika jest praktycznie taka sama jak temperatura występująca na jego biegunach. Ciekawą cechą planety pozostaje fakt, że wokół obu jej biegunów występują szerokie kołnierze. Ich temperatura jest niż o kilka stopni w porównaniu do przylegających obszarów. Być może jest to związane z wypływaniem z dolnej strony strumieni zimnego gazu.

Pierścienie planety Uran możemy dostrzec za pomocą teleskopu astronomicznego. Poniżej propozycje kilku z nich.


Górne warstwy atmosfery Urana rozciągają się wysoko ponad poziom chmur. Za pomocą techniki radiowej, na poziomie ciśnienia wynoszącego 1600 hPa, stwierdzono bardzo grubą warstwę chmur. Składa się ona prawdopodobnie z kryształów lodu metanowego. Dzięki pomiarom polarymetrycznym udało się stwierdzić na poziomie 100 hPa bardzo słabo zaznaczającą się warstwę mgiełki. Przypuszczalnie jest ona zbudowana z kropli jednego z węglowodorów lub, zgodnie z innymi założeniami, z kryształów acetylenu. Co prawda sonda kosmiczna Voyager wykryła jedynie śladowe ilości węglowodorów, co nie oznacza, że jest ich zbyt mało do utworzenia mgły. Dzięki przeprowadzonym przez sondę obserwacjom obłoków udało się wyciągnąć wnioski, że czas obrotu planety wynosi ponad 16 godzin, co jest zgodne z obserwacjami naziemnymi.

Pole magnetyczne Urana jest około 50 razy silniejsze niż w przypadku Ziemi. Chociaż na jej powierzchni jest słabsze niż ziemskie. Obserwacje cech pola magnetycznego Urana pozwalają wyciągnąć wniosek, że jego wnętrze ma charakter przewodzący. Pole magnetyczne jest na tyle silne, że niemożliwe jest, aby powstało w jądrze o charakterze kamiennym i średnicy 16 tysięcy kilometrów. Dynamo magnetyczne planety może znajdować się powyżej jądra, w bardzo gorącym i wirującym z niewielką prędkością płaszczu wodnym. Płaszcz ten jest bogaty w różnego rodzaju jony, a jego grubość prawdopodobnie wynosi ponad 9,5 tysiąca kilometrów.

Informacje o planecie Uran
Średnica (km) ok. 53 000 Masa (Ziemia=1) 14,53
Odległość od Słońca (mln km) 2 871 (19,2 j.a.)
Mimośród orbity 0,047
Prędkość po orbicie (km/s) 6,81 Nachylenie płaszczyzny orbity względem ekliptyki 0°46`23„
Okres obiegu wokół Słońca 84,018 roku Temperatura na powierzchni od – 271° do -213°C
Okres obrotu wokół własnej osi 17h 15m Księżyce 27
Średnia gęstość 1,2 g/cm3 Atmosfera Wodór (84%), Hel (15%), Amoniak i Metan
Promień biegunowy (km) 25 000 Promień równikowy (km) 25 560


Księżyce planety Uran

Na chwilę obecną odkryto 27 księżyców, które posiada planeta Uran. Do najważniejszych zaliczają się Miranda, Ariel, Umbriel, Titania oraz Oberon. Pierwszy z nich cechuje się powierzchnią posiadającą liczne doliny, kaniony, faleze oraz szczeliny. W przypadku księżyców Oberon i Umbriel można zaobserwować kratery mające średnicę powyżej 100 km (niektóre nawet 200 km). Prawdopodobnie są one efektem kolizji satelity z pozostałościami komety.

Główne księżyce planety Uran: Tytania, Miranda, Ariel, Oberon i Umbriel.
Główne księżyce planety Uran: Tytania, Miranda, Ariel, Oberon i Umbriel.
Pozostałe księżyce planety Uran: Puk, Julia, Kordelia, Ofelia, Desdemona, Kresyda, Kupid, Perdyta, Mab, Margaret, Francisco, Porcja, Bianka, Belinda, Rozalinda, Trinkulo, Prospero, Stefano, Setebos, Sykoraks, Ferdynand i Kaliban.
Pozostałe księżyce planety Uran: Puk, Julia, Kordelia, Ofelia, Desdemona, Kresyda, Kupid, Perdyta, Mab, Margaret, Francisco, Porcja, Bianka, Belinda, Rozalinda, Trinkulo, Prospero, Stefano, Setebos, Sykoraks, Ferdynand i Kaliban.

Chętnie wybierane teleskopy i lunety ze statywem do obserwacji nieba.


Astronomiczne zapytania:

  • uran
  • uran ciekawostki
  • uran planeta
  • planeta uran
  • neptun planeta ciekawostki
  • ciekawostki o uranie
  • https://odkrywcyplanet pl/uran/
  • planeta uran opis
  • księżyce urana
  • jak daleko jest uran

Inne artykuły astronomiczne i rankingi sprzętu obserwacyjnego



7 opinii o “UranAktualności, poradniki i rankingi na Odkrywcyplanet.pl 2023

  1. Jacqueline

    Przydałoby się nieco więcej fotek z powierzchni Uranu, chociażby ze strony NASA 😀 Jest tam tyle pięknych zdjęć, które warto publikować 🙂 Oczywiście pamiętając o prawach autorskich. Nieziemski błękit tej planety zachwyca niesamowicie 🙂

    Reply
  2. Alex

    Z czasem zaczęły być widoczne rozbieżności miedzy przewidywaniami i obserwacjami ruchu Urana po orbicie. Os obrotu Urana jest nachylona pod katem 97,77° do kierunku prostopadłego do ekliptyki, tak wiec jego os obrotu znajduje się niemal w płaszczyźnie Układu Słonecznego.

    Reply
  3. Astroznawca

    Dokładnie tak 🙂 Popraw zdjęcie bo wrzuciłeś foto Neptuna i błagam… nie „Uranu” tylko „Urana”. Popraw bo czyta się to bardzo boleśnie. „Uranu” mówimy w przypadku pierwiastka chemicznego, natomiast „Urana” w przypadku planety.

    Reply

Dodaj opinię