Mars

Astronomia: Planety 97 063 9

Licząc od Słońca, Mars jest czwartą planetą Układu Słonecznego, a zarazem ostatnią planetą ziemską. Czasami jest także nazywany Czerwoną Planetą. Orbita Marsa jest bardziej eliptyczna niż orbita ziemska. Czerwona Planeta jest oddalona od Słońca o 228 milionów kilometrów. Swój kolor Mars zawdzięcza dużej zawartości w skorupie tlenków żelaza. Mars, obok Ziemi, ma najbardziej zróżnicowaną powierzchnię wśród wszystkich planet Układu Słonecznego. Można na niej wyróżnić pokrytą kraterami powierzchnię, nad którą wznoszą się wysokie nawet na 25 kilometrów góry, natomiast marsjańskie równiny są poprzecinane kanionami, których głębokość sięga nawet 7 kilometrów. Kaniony te osiągają długość 5000 kilometrów.


Opis i ciekawostki o planecie Mars

Naukowcom badającym Marsa udało się odkryć ślady procesów erozyjnych zachodzących na tej planecie zarówno w chwili obecnej, jak i w przeszłości. Należy jednak pamiętać, że atmosfera tej planety, jeśli porównamy ją do atmosfery kuli ziemskiej, jest bardzo rzadka, a ciśnienie na powierzchni nie przekracza nawet 1% ciśnienia atmosferycznego Ziemi. Główne gazy wchodzące w skład atmosfery czwartej planety Układu Słonecznego to przede wszystkim dwutlenek węgla, który stanowi aż 95% wszystkich gazów. Dodatkowo występują tam takie gazy, jak: azot i argon. Odkryto także śladowe ilości tlenu oraz pary wodnej. Jeśli chodzi o temperaturę panującą na Marsie, waha się od -130 stopni Celsjusza w okresie zimowym do +55 stopni w lecie. Przyjmuje się, że średnia temperatura planety to około 55 stopni Celsjusza.

Czas obrotu Marsa wokół własnej osi to 24h i 37 min., co pokazuje, że doba marsjańska jest tylko nieznacznie dłuższa od doby ziemskiej. Płaszczyzna równika cechuje się nachyleniem do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 24o, czego efektem są analogiczne do ziemskich pory roku, które są dwukrotnie dłuższe. Prędkość średnia obiegu planety po orbicie wynosi 24 km/s, natomiast okres obiegu orbitalnego to 1,9 roku. Gęstość materii Marsa to 3,93 g/cm3, a promień równikowy wynosi 3397 km.


Budowa Czerwonej Planety

Badania naukowców wskazują, że we wnętrzu znajduje się jądro żelazowo-niklowe o promieniu ok. 1700 km, które przykryte jest skalistym płaszczem o sporej grubości. Z kolei owy skalisty płaszcz przykryty jest przez skorupę o grubości 30 km, składającą się z regolitu oraz pyłu bogatego w tlenki żelaza.

Skład atmosfery to dwutlenek węgla (95%), azot (2,7%), argon (1,6%), tlen (0,15%) i śladowe ilości tlenku węgla, para wodna, neon, krypton oraz ksenon. Nad powierzchnią Marsa na wysokości mniej więcej 15 km może dochodzić do tworzenia się chmur złożonych z kryształków suchego lodu i lodu wodnego.

Cechą charakterystyczną planety są silne wiatry, dochodzące nawet do 300 km/h, spowodowane dużymi różnicami temperaturowymi. Charakterystyczne są również duże różnice gęstości oraz ciśnienia (różnice rzędu nawet 30%).

Do obserwacji Czerwonej Planety z pewnością przyda się nam dobry teleskop.


Na powierzchni Marsa dominują liczne kratery uderzeniowe, łańcuchy górskie, rozległe doliny, wygasłe wulkany, szczeliny, uskoki, wyschnięte koryta rzek itp. Jednym z najbardziej charakterystycznych jest wygasły wulkan Olympus Mons, mający wysokość 25 km i średnicę przy podstawie 550 km, co powoduje, że jest prawdopodobnie najwyższym szczytem w Układzie Słonecznym.

Olympus Mons - najwyższy szczyt Marsa i najprawdopodobniej najwyższe wzniesienie w całym Układzie Słonecznym. Ma 25 km wysokości, ponad 600 km średnicy przy podstawie i ok. 60 km szerokości szczytowego krateru.
Olympus Mons – najwyższy szczyt Marsa i najprawdopodobniej najwyższe wzniesienie w całym Układzie Słonecznym. Ma 25 km wysokości, ponad 600 km średnicy przy podstawie i ok. 60 km szerokości szczytowego krateru.

Na uwagę zasługuje także Dolina Marinerów, która rozciąga się aż od równika na 5000 km. Jej szerokość to 200 km, natomiast głębokość dochodzi do 5 km. Często spotykane są również kanały o szerokościach 1-50 km oraz długościach 100-2000 km.

Mars jest planetą o znacznie mniejszych rozmiarach i masie niż Ziemia. Planeta ta okrąża Słońce po orbicie eliptycznej w czasie 687 dni słonecznych ziemskich, a w przeliczeniu na dni marsjańskie – w czasie 670 dni. Jej oś swoim biegunem północnym wskazuje gwiazdę Deneb w gwiazdozbiorze Łabędzia i stanowi marsjańską gwiazdę Polarną. Nachylenie równika planety do płaszczyzny jej orbity wynosi około 25 stopni i w porównaniu do nachylenia ziemskiego jest nieco większe. Z powodu wielkości nachylenia pory roku występujące na Marsie są zróżnicowane pod względem czasu trwania liczonego w dniach marsjańskich. Różna długość pór roku na Czerwonej Planecie wynika z dużego mimośrodu tej planety. Na półkuli północnej wiosna trwa 194 dni, lato – 177 dni, jesień – 142 dni, a zima – 156. Dodatkowo oś Marsa wykonuje także ruch procesyjnych, którego tempo jest aż 7 razy wolniejsze niż ruch procesyjny osi Ziemi. Z tego powodu okres procesji Czerwonej Planety jest równy około 183 tysiące lat.

Mars - Czerwona Planeta. Jest 4. w kolejności planetą w Układzie Słonecznym oddaloną od Słońca.
Mars – Czerwona Planeta. Jest 4. w kolejności planetą w Układzie Słonecznym oddaloną od Słońca.

Atmosfera Marsa jest bardzo rzadka i przejrzysta, a ciśnienie przy powierzchni waha się od 1 do 9 hPa i zależy od wysokości terenu. Wysokość terenu na Marsie waha się w granicach około 10 kilometrów. Podobnie jak na Wenus, atmosfera Czerwonej Planety składa się głownie z dwutlenku węgla, a ilość pary wodnej jest około 100 razy mniejsza niż w atmosferze naszej planety.

Obserwując Marsa nawet przy użyciu naziemnych teleskopów obserwacyjnych, łatwo da się zauważyć kondensację pary wodnej, która występuje w postaci tzw. białych oraz błękitnych obłoków występujących w atmosferze Marsa. Czasami udaje się także zaobserwować pociemnienie gruntu przypominające ziemię po opadach deszczu. Dowodem na pojawiające się na Marsie opady atmosferyczne są tzw. białe czapki biegunowe Marsa (szczególnie okazała jest czapka południowa) topniejące w czasie trwania lata polarnego.

Używając teleskopów, można z Ziemi także zaobserwować tzw. żółte obłoki obecne w atmosferze Marsa. Są to chmury pyłu, które są podnoszone przez bardzo silne wiatry osiągające w porywach nawet do 80 m/s. Burze pyłowo-piaskowe na Marsie pojawiają się zaraz po przekroczeniu przez tą planetę peryhelium. Oznacza to, że bardzo dużą rolę insolacji w cyrkulacji atmosferycznej tej planety. Co ciekawe, burze pyłowo-piaskowe w ciągu kilu tygodniu swoim zasięgiem obejmują obszary niemalże całej półkuli, na wysokość sięgają najprawdopodobniej wyższych warstw troposfery.

Mars charakteryzuje się bardzo słabym polem magnetycznym, którego natężenie jest szacowane na wartość poniżej 0,001 Oe. Jonosfera planety pojawia się na wysokości około 140 km nad jej powierzchnią.



Księżyce Marsa

Mars posiada dwa księżyce – Fobos (Groza) i Dejmos (Deimos – Strach). Zarówno jeden jak i drugi obiegają planetę po niemalże kołowych orbitach, które położone są w płaszczyźnie równika Marsa. Średnia odległość obiegu od środka wynosi w przypadku księżyca Fobos 9,4 tysiąca km oraz 23,5 tysiąca km w przypadku księżyca Dejmos.

Fobos okrąża Marsa w czasie 7h 39 min., natomiast Dejmos potrzebuje na to 30h i 18 min. Wymiary księżyca Fobos to 27x21x19 km, a księżyca Dejmos 15x12x11 km, czyli są one bryłami cechującymi się nieregularnymi kształtami. Średnie gęstości to natomiast odpowiednio 2,0 i 1,7 g/cm3.

Fobos - zdjęcie jednego z księżyców Marsa.
Fobos – zdjęcie jednego z księżyców Marsa.
Deimos (Dejmos) - zdjęcie najmniejszego księżyca Marsa.
Deimos (Dejmos) – zdjęcie najmniejszego księżyca Marsa.

Polecane i najchętniej kupowane przez Internautów teleskopy astronomiczne, dzięki którym będziemy mogli podziwiać nie tylko planetę Mars, ale również inne obiekty w kosmosie. Zestawienie zostało opracowane w oparciu o dane z porównywarki cenowej.


Astronomiczne zapytania:

  • mars ciekawostki
  • mars planeta
  • planeta mars
  • ciekawostki o marsie
  • mars
  • Mars informacje
  • planeta mars ciekawostki
  • mars planeta ciekawostki
  • mars opis
  • planeta mars opis

Inne artykuły astronomiczne i rankingi sprzętu obserwacyjnego



9 opinii o “MarsAktualności, poradniki i rankingi na Odkrywcyplanet.pl 2023

  1. Julia

    Czy wie ktoś może, w jakich porach roku u nas w Polsce Mars jest najbardziej widoczny? Oczywiście pomijam kwestię niedostatecznej widoczności z powodu warunków atmosferycznych 🙂 Przymierzam się do zakupu lunety lub teleskopu, oczywiście dla tych początkujących na początek 🙂

    PS. Trochę głupie pytanie, ale może ktoś mnie oświeci 🙂

    Reply
  2. Oma

    Ciekawe, czy będzie nam dane za naszego życia wylądować w końcu na Marsie z misją załogową? Plany są ambitne, ale jednak Czerwona Planeta jest dość daleko 😀 Kurcze, sama chętnie bym obejrzała z bliska Olympus Mons, bo już zdjęcia satelitarne robią wrażenie! Prawdziwy gigant!

    Reply
  3. Eugeniusz Wawrzonek

    Ja uważam że jeżeli jest pod powierzchnią Marsa woda to na pewno są i gorące źródła ,a jeżeli są góry i skały to na pewno jest woda i można je uwolnić tę wodę bo jak widać na zdjęciach to tam były jeziora może nawet morze ,po tylu milionach lat zostało wszystko zasypane pyłem niosącym przez wiatr , Może być nawet zasypane miasto ,( uderzyła asteroida),,i zagadka rozwiązana woda paruje i znika ale w końcu będzie coraz więcej tlenu i zaczną powstawać chmury, może bzdury piszę ale to jest tylko możliwe jeśli by się dowiedzieć do gorących źródeł wody.,i to jest mase pracy ,jeśli jest woda??a myślę że jest jak widać obym się nie mylił.

    Reply
    1. Kal

      gdybyśmy się wszyscy interesiwali głodnymi dziećmi, ludzkośc nie przezyła by nawet 1000 lat. Mars może być naszym jedynym ratunkiem w przyszłości, wieć logiczne że musimy go już badac i poznawać, zwierzęta i ludzie i tak będą umierać, a skala całej cywilizacji jest nieco większa.

      Reply

Dodaj opinię