Asteroida

Przez wszechświat przemierzają tysiące różnorakich ciał niebieskich, w tym planety, gwiazdy, galaktyki czy też komety.

W kosmosie znajduje się wiele układów słonecznych, gdzie występują dotychczas nam nieznane inne planety, w tym także obiekty zwane planetoidami lub asteroidami.

---

Co to jest asteroida?

Asteroida to ciało niebieskie o stosunkowo niewielkich rozmiarach, niekiedy osiągające ponad 1000 km średnicy, jednak wiele z nich jest znacznie mniejszych. Posiadają one stałą powierzchnię w postaci skały lub lodu, a ich kształty są przeważnie nieregularne. Często zdarza się również, że niewielki asteroida lub jego odłamek wpadnie w atmosferę Ziemi, co widzimy w postaci spadającej gwiazdy. Część z nich spala się w atmosferze, ale nie wszystkie. Niektóre docierają na powierzchnię Ziemi stanowiąc cenny materiał do badań. Naukowcy mogą dzięki temu badać ich budowę oraz skład chemiczny. Występują też większe asteroidy, z których warto wspomnieć o dwóch – Ceres (950 km średnicy) i Westa (średnica 560 × 578 × 458 km), przypominające kształtem planety, w przybliżeniu natomiast są to elipsoidy.

Zdecydowana większość dotychczas zaobserwowanych asteroid znajduje się w pasie między orbitami Marsa oraz Jowisza. Obecnie zbadano prawie 700 tysięcy planetoid, a prawie 450 tysięcy z nich otrzymało numerację.

Masa materiału skalnego asteroid jest często zbliżona do masy Księżyca. Większość z nich ma nieregularne kształty, a poza tym na powierzchni wielu z nich widoczne są kratery uderzeniowe oraz warstwa regolitu. Kształt wielu asteroid przypomina księżyce Marsa. Pewna hipoteza głosi, że księżyce Marsa to przechwycone przez jego pole grawitacyjne asteroidy.

Asteroidy obiegają Słońce, a ich orbity cechuje znaczny mimośród oraz podobieństwo orbit. Asteroidy mają podobne do siebie orbity, natomiast charakterystyczne dla nich jest to, że są one rozmieszczone w pewnych obszarach Układu Słonecznego.

---

Skąd pochodzą asteroidy?

Dotychczas nie wyjaśniono tej kwestii. Według pewnych szacunków pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza powinna znajdować się planeta, jednak nic nie wskazuje na to, aby w promieniu 500 milionów kilometrów jakakolwiek istniała. Badania nad tym zjawiskiem trwają od wieków, a poszukiwania przyniosły pewne rezultaty. Dnia 1 stycznia 1801 roku Giuseppe Piazzi odkrył obiekt, który nazwano Ceres. Miał się on znajdować pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza, a z czasem zaczęto odkrywać coraz większą ilość ciał niebieskich, które później zyskały status planetoid.

Wiele ciał niebieskich można dokładniej obserwować z powierzchni naszej planety wykorzystując chociażby teleskopy astronomiczne. Poniżej propozycje chętnie wybieranych modeli:

---

Jest dość prawdopodobne, że planetoidy powstawały w początkowym okresie kształtowania się Układu Słonecznego. Powstać miałyby podobnie jak planety – z pierwotnej mgławicy. Pierwotna mgławica jest to obłok gazu, z którego wyłoniły się inne ciała niebieskie, w tym również nasze Słońce. Pojawił się pogląd, że między Marsem a Jowiszem powstawała inna planeta, ale nie mogła się ona uformować do końca. Miałoby tak być z powodu silnego pola grawitacyjnego Jowisza. Zamiast jednej dużej planety miałyby powstać liczne mniejsze ciała niebieskie, a sama ich budowa mogłaby przypominać planety wewnętrzne. Silne pole grawitacyjne Jowisza mogłoby spowodować zderzanie się asteroid między sobą, dlatego na wielu z nich widoczne są kratery uderzeniowe.

Asteroidy mają niewielkie rozmiary, co oznacza, że pola grawitacyjne innych ciał niebieskich mogą mieć wpływ na ich zachowanie – ich lot, kierunek oraz zderzanie się z innymi ciałami niebieskimi. Kolizje w kosmosie zdarzały się bardzo często, a ślady widoczne są również na planetach w naszym Układzie Słonecznym. Mars, Merkury, Wenus oraz nasz Księżyc – na tych obiektach pełno jest kraterów i również na Ziemi można także je znaleźć.

Już nawet niewielkie asteroidy mogą stanowić poważne zagrożenie dla naszej planety. Skutkiem uderzenia mogłyby być ogromne zniszczenia, chociażby takie na miarę katastrofy Tunguskiej. Siła eksplozji byłaby porównywalna z siłą eksplozji dużej bomby atomowej. Jednak większość asteroid jest spalanych w naszej atmosferze.

---

---

Asteroida Apophis

Sporo emocji towarzyszy natomiast asteroidzie 99942 Apophis, która została odkryta 19 czerwca 2004. Oszacowano bowiem wysokie ryzyko kolizyjne z naszą planetą (wstępne szacunki mówią o maksymalnej odległości rzędu ok. 37 000 km od Ziemi w 2029 roku, przez co ta planetoida znalazła by się w grupie Apollo, czyli grupie podwyższonego ryzyka), a ze względu na ogromną masę obiektu rzędu 50 mln ton oraz średnicę mniej więcej 320 metrów skutki zderzenia naszej planety z Apophis byłyby tragiczne. Wstępne szacunki mówią o ryzyku ewentualnej kolizji w roku 2036 lub 2068. Ta poruszająca się z ogromną prędkością asteroida została oceniona przez ekspertów jako niezwykle niebezpieczna. Ewentualny jej upadek na powierzchnię spowodowałby uwolnienie energii również 25 tysiącom bomb atomowych – każda o sile bomby eksplodującej na Hiroszimie.

Asteroid ze względu na ich stosunkowo niewielkie rozmiary nie zaobserwujemy na pomocą zwykłego teleskopu. Osobom, które chcą lepiej poznawać nasze niebo, przedstawiamy najchętniej wybierane modele w zestawieniu opracowanym na podstawie porównywarek cenowych.

---

Astronomiczne zapytania:

• asteroida
• asteroidy
• co to jest asteroida
• https://odkrywcyplanet pl/asteroida/
• co to asteroida
• Czym jest asteroida
• definicja asteroida
• Planeoidy