Naukowcy specjalizujący się m.in. w poszukiwaniu tzw. „drugiej Ziemi„, wykorzystując zespół teleskopów VLT (Very Large Telescope), odkryli symptomatyczny system złożony z sześciu planet pozasłonecznych. Pięć z nich wykazuje się rytmicznym obiegiem wokół gwiazdy centralnej. Tak nietypowy układ może być źródłem wiedzy o tworzeniu się i ewolucji planet (też planet w naszym Układzie Słonecznym).
Badacze zaobserwowali znajdującą się około 200 lat świetlnych od Ziemi w konstelacji Rzeźbiarza gwiazdę ciągu głównego typu K o nazwie TOI-178. Pierwsze wnioski naukowców sugerowały obecność układu składającego się jedynie z dwóch planet oraz gwiazdy. Zespół badawczy z instytutu w Bernie, znajdujący się pod kierownictwem wybitnego astrofizyka Adriana Leleu, skorygował jednak swoje wcześniejsze spostrzeżenia – okazało się, że w zaobserwowanym układzie krąży aż 6 egzoplanet.
Przeczytaj również: Dane z Kosmicznego Teleskopu Keplera ujawniły nową egzoplanetę bliską Ziemi
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Co wiadomo o układzie TOI-178?
Układ TOI-178 jest systemem planetarnym, oddalonym o 205 lat świetlnych oraz naszej planety i składającym się prawdopodobnie z sześciu planet, które poruszają się w łańcuchu rezonansu orbitalnego względem swojej gwiazdy.
Pięć z tych planet jest zaangażowanych w rzadki rytm obrotowy wokół gwiazdy. W nomenklaturze astronomów należałoby powiedzieć, że znajdują się w niezwykłym rezonansie orbitalnym, co oznacza, że ich orbity wokół gwiazdy wykazują powtarzające się wzory. Ta właściwość sprawia, że są one bardzo intrygującym obiektem badań, który może nam wiele powiedzieć o tym, jak planety powstają i ewoluują.
Naukowców intrygują również nietypowe różnice w gęstości planet, które w odróżnieniu od rytmicznego systemu orbitalnego mają charakter nieuporządkowany, a wręcz chaotyczny. Z pewnością to odkrycie stanowi kolejny krok w poszerzeniu horyzontów i lepszego zrozumienia układów planet pozasłonecznych.
Najmniejsza planeta z układu TOI-178 ma według szacunków rozmiary Ziemi, podczas gdy największy obiekt jest od niej 3-krotnie większy.
Zdecydowanie większe różnice dostrzeżono w masie egzoplanet w tym systemie – waha się ona od 1,5 do nawet 30 mas naszej planety.
Oznaczenie planet w tym systemie:
- TOI-178b – z okresem obrotowym wynoszącym 1,91 dnia ziemskiego,
- TOI-178c – z okresem obrotowym wynoszącym 3,24 dni ziemskich,
- TOI-178d – z okresem obrotowym wynoszącym 6,56 dni ziemskich,
- TOI-178e – z okresem obrotowym wynoszącym 9,96 dni ziemskich,
- TOI-178f – z okresem obrotowym wynoszącym 15,23 dni ziemskich,
- TOI-178g – z okresem obrotowym wynoszącym 20,71 dni ziemskich.
Egzoplanety od TOI-178c do TOI-178g pozostają ze sobą w łańcuchu rezonansów w stosunku 18:9:6:4:3.
Owocna współpraca wielu naukowców
W celu kompleksowej analizy tego złożonego systemu konieczna była koordynacja działań wielu obserwatorowi. W badaniach uczestniczyli m.in.:
- badacze pracujący przy systemie CHEOPS należący do Europejskiej Agencji Kosmicznej, z systemem ESPRESSO na teleskopie VLT,
- naukowcy obsługujący systemy NGTS i SPECULOOS z Obserwatorium Paranal w Chile,
- zespół badawczy z francuskiego instytutu IMCCE.
Wyniki badań zostały już opublikowane. Należy jednak oczekiwać, że ten niezwykle intrygujący układ sześciu planet będzie dalej przedmiotem badań. Przyszłość badawcza wydaje się niezwykle otwarta. Dalsze obserwacje powinny przynieść więcej odpowiedzi.
Przeczytaj również: Niezwykła egzoplaneta K2-141b. Poznajmy bliżej ten niestabilny świat z głębokim oceanem magmowym
