Japonia stała się 20 stycznia piątym krajem (po Związku Radzieckim, USA, Chinach oraz Indiach), który umieścił statek kosmiczny na Księżycu, jednak problemy z energią słoneczną zrodziły poważne komplikacje i zagroziły przerwaniem misji polegającej na doskonaleniu precyzyjnej technologii lądowania i ożywieniu programu kosmicznego Kraju Kwitnącej Wiśni.
Japońska Agencja Badań Kosmicznych (JAXA) podała, że inteligentny lądownik do badania Srebrnego Globu (SLIM) wylądował na powierzchni Księżyca 19 stycznia, jednak jego panele słoneczne nie były w stanie wytworzyć energii elektrycznej – prawdopodobnie dlatego, że zostały ustawione pod nieodpowiednim kątem.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Niepowodzenia misji kosmicznych JAXA
Naukowcy starają się nie wykonywać żadnych gwałtownych ruchów, na chwilę obecną czekają na zmianę kąta padania światła słonecznego, która pozwoliłaby na przywrócenie funkcji i działania paneli. Sonda SLIM działa obecnie wyłącznie na bateriach.
Dane z sieci Deep Space Network NASA wykazały, że sygnał z lądownikiem SLIM został utracony. Nie było od razu jasne, czy utrata sygnału była tymczasowa, czy też wynikała z oszczędzania energii. Statek SLIM próbował wylądować w promieniu 100 metrów od swojego celu (to sprzęt o bardzo wysokiej precyzji), a sama technologia JAXA ma pomóc w przyszłej eksploracji pagórkowatych biegunów księżycowych, które postrzegane są jako potencjalne źródła tlenu, paliwa i wody.
Japonia w coraz większym stopniu pragnie odgrywać większą rolę w podbojach przestrzeni kosmicznej, współpracując chociażby z USA. Kraj Kwitnącej Wiśni stał się także domem dla kilku start-upów kosmicznych z sektora prywatnego, a JAXA zamierza w ciągu najbliższych kilku lat wysłać astronautę na Księżyc w ramach programu Artemis NASA.
JAXA jednak stanęła ostatnio w obliczu wielu nieudanych misji w aspekcie rozwoju rakiet, w tym niepowodzenie wystrzelenia w marcu 2023 jej nowej flagowej rakiety H3, która miała dorównać opłacalnością komercyjnym dostawcom rakiet, takim jak SpaceX. Awaria spowodowała opóźnienia w japońskich misjach kosmicznych, w tym w SLIM i wspólnych badaniach Księżyca razem z Indiami, które w sierpniu za pomocą sondy Chandrayaan-3 dokonały historycznego lądowania na południowym biegunie Księżyca.
Wcześniej statki kosmiczne JAXA dwukrotnie udanie lądowały na niewielkich asteroidach. Z kolei w zeszłym roku trzy misje księżycowe prowadzone przez japoński startup iSpace, rosyjską agencję Roskomos (sonda Łuna-25) i amerykańską firmę Astrobotic zakończyły się niepowodzeniem.
Polecamy również …
Miękkie lądowanie sondy SLIM
Lądownik SLIM o wymiarach 2.4 m x 1.7 m x 2.7 m posiada dwa główne silniki i 12 silników odrzutowych, dodatkowo otoczony ogniwami słonecznymi, antenami, radarem i kamerami. Utrzymanie niewielkiej wagi było kolejnym celem projektu, ponieważ JAXA zamierza w przyszłości przeprowadzać częstsze misje, zmniejszając koszty pojedynczego startu. SLIM ważył w momencie wystartowania jedynie 700 kg, czyli mniej niż połowę indyjskiego statku Chandrayaan-3.
Gdy sonda opadła na powierzchnię, miała rozpoznawać miejsce dopasowując obrazy z kamery do istniejących zdjęć satelitarnych Księżyca. JAXA twierdzi, że taka forma nawigacji umożliwia precyzyjne przyziemienie.
Precyzyjne lądowanie to ważny krok w zakresie redukcji kosztów i produkcji lekkich sond, które pozwoliłoby otworzyć nowe możliwości organizacjom kosmicznym na całym świecie.
Amortyzatory lekkiej konstrukcji SLIM nawiązują kontakt z powierzchnią Księżyca za pomocą tzw. dwustopniowego lądowania – najpierw tylne części dotykają ziemi, a następnie całe nadwozie delikatnie opada do przodu i stabilizuje się.
Po wylądowaniu statek SLIM pomyślnie rozmieścił dwie minisondy, które miały za zadanie wykonać zdjęcia statku kosmicznego i powoli wysyłać je na Ziemię.
Statek SLIM został wyniesiony na orbitę na flagowej japońskiej rakiecie H-IIA we wrześniu 2023 i odbył czteromiesięczną podróż na Księżyc przy niewielkim zużyciu paliwa.
(1) reuters.com / „Japan’s SLIM moon craft short on power after successful lunar landing”
(2) global.jaxa.jp / „About Smart Lander for Investigating Moon (SLIM)”
(3) apnews.com / „Japan becomes the fifth country to land a spacecraft on the moon”
