To jedna z dwóch dotychczas odkrytych (i prawdopodobnie jedynych) planet pozasłonecznych, które krążą wokół gwiazdy Proxima Centauri – czerwonego karła zlokalizowanego w gwiazdozbiorze Centaura, w odległości zaledwie 4.22-4.35 lat świetlnych od Ziemi. Czego dotychczas dowiedzieliśmy się o Proxima Centauri b? Czy jest to jeden z tych obiecujących światów?
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Jak odkryto Proxima Centauri b?
Odkrycie tej planety pozasłonecznej nastąpiło co prawda w 2016 roku, jednak podwaliny pod jej dostrzeżenie zostały podłożone już dużo wcześniej.
Pierwsze próby znalezienia planet krążących wokół Proxima Centauri rozpoczęły się wiele lat wcześniej, ale główny przełom nastąpił dzięki radiowym obserwacjom tej gwiazdy. Astronomowie wykorzystali teleskop ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) w Chile, aby monitorować gwiazdę.
Jedną z najpopularniejszych metod odkrywania planet pozasłonecznych jest pomiar tzw. prędkości radialnej. Gwiazda i planeta wpływają na siebie siłami grawitacyjnymi, co powoduje subtelne zmiany w prędkości gwiazdy, które można wykryć za pomocą precyzyjnych instrumentów. W przypadku Proxima Centauri obserwowano te zmiany, które sugerowały istnienie planety.
Proxima b została odkryta w 2016 roku przy użyciu spektroskopii promieniowania w podczerwieni i techniki pomiaru prędkości radialnej, które pozwalają wykrywać efekt Dopplera. Odkrycie to było wynikiem badań prowadzonych w obserwatorium ESO (Europejskie Obserwatorium Południowe) w Chile.
Odkrycie zostało potwierdzone przez przeprowadzenie licznych obserwacji i analiz danych. Naukowcy musieli wykluczyć inne możliwe przyczyny zmian w prędkości Proxima Centauri, takie jak obecność innych ciał w układzie.
Odkrycie Proxima Centauri b jest istotne, ponieważ ta planeta jest jednym z najbliższych Ziemi potencjalnych celów w poszukiwaniach życia pozaziemskiego i badań nad egzoplanetami. Pomaga to również zrozumieć, jakie warunki mogą panować na planetach w innych systemach i jakie procesy geologiczne oraz atmosferyczne mogą na nich zachodzić.
Może również zainteresować …
Proxima Centauri b – co wiemy o planecie?
Proxima Centauri b to egzoplaneta krążąca wokół gwiazdy Proxima Centauri, będącej częścią układu potrójnego Alfa Centauri, najbliższego sąsiedztwa Układu Słonecznego.
Szacuje się, że Proxima Centauri b pod względem gabarytów jest bardzo zbliżona do naszej planety – jej masa jest ~7% większa od masy Ziemi, a promień o ~3% większy. Według analiz oraz obserwacji ta egzoplaneta ma prawdopodobnie budowę skalistą.
Obiekt ten okrąża swoją macierzystą gwiazdę w odległości ~0.04856 AU (bardzo blisko jak na warunki kosmiczne), w efekcie czego okres obiegowy Proxima Centauri b wynosi zaledwie 11.2 dnia ziemskiego. Bliskość egzoplanety względem gwiazdy nie wpływa jednak aż tak bardzo na warunki termiczne panujące na Proxima b, gdyż czerwony karzeł (gwiazda Proxima Centauri) ma masę wynoszącą zaledwie 14% masy Słońca, a w dodatku należy do typu widmowego M (najliczniejsza grupa gwiazd w przestrzeni kosmicznej, w temperaturą powierzchni 2300-3800 K), co determinuje jej efektywną temperaturą – to ~3000 K.
Niewielka ilość promieniowania słonecznego (małe rozmiary gwiazdy – czerwonego karła), która dociera do powierzchni Proxima Centauri b, determinuje jej powierzchniową temperaturę, średnio wynoszącą ok. -39 stopni Celsjusza, w związku z czym panują tam surowe warunki. Planeta natomiast znajduje się w ekosferze (tzw. strefa zamieszkiwalna, w obrębie której istnieją sprzyjające możliwości do powstania i utrzymania życia), co oznacza, że teoretycznie mogłaby posiadać warunki pozwalające na istnienie wody w stanie ciekłym na jej powierzchni, co jest kluczowym czynnikiem w poszukiwaniach życia pozaziemskiego.
Choć Proxima b jest uważana za jedną z najbliższych znanych planet pozasłonecznych i jest zlokalizowana w strefie, gdzie teoretycznie mogą istnieć odpowiednie warunki dla wody w stanie ciekłym, istnieje wiele niewiadomych związanych z jej atmosferą i potencjałem do wspierania życia.
Naukowcy nadal prowadzą badania nad Proxima b i próbują dowiedzieć się więcej o jej charakterystyce i warunkach. W przyszłości planowane są nowe misje kosmiczne i prace teleskopów, które mogą pomóc w zbieraniu szczegółowych danych i analiz dotyczących tej egzoplanety oraz innych obiektów pozasłonecznych.
(1) exoplanets.nasa.gov / „Proxima Centauri b”
(2) exoplanet.eu / „Planet Proxima Centauri b”
