Galaktyka - co to jest? Czym się charakteryzuje?

Gwiazdy z układami planetarnymi wchodzą w skład tak zwanej galaktyki – wielkiego zbioru, które scala się niejako z sobą przy pomocy siły grawitacji. W samej Drodze Mlecznej znajduje się około 400 miliardów gwiazd.

Droga Mleczna - przykład galaktyki spiralnej. Wizja artystyczna. Fotografia: scitechdaily.com. — Droga Mleczna – przykład galaktyki spiralnej. Wizja artystyczna. Fotografia: scitechdaily.com.

Nasza Galaktyka – jak pokazują zdjęcia wykonane przez satelity oraz teleskopy (przy wykorzystaniu zaawansowanej obróbki) – jest typu spiralnego, a jaj średnicę szacuje się na niecałe 106 tysięcy lat świetlnych.

Wiek galaktyki Drogi Mlecznej datuje się na 13,6 +/- 0,8 miliarda lat.

Jakie informacje znajdziemy w publikacji?

Galaktyka Drogi Mlecznej

Skąd się wzięła nazwa – Droga Mleczna? Nazwa została zaczerpnięta z legendy, wywodzącej się już ze starożytności – miała ona powstać z kropli mleka, którym Hera karmiła swojego syna – Zeusa. Ta kropla miała jej upaść i z niej miała powstać właśnie nasza Galaktyka.

Sama Droga Mleczna, jako obserwowany obiekt, także jest widoczna w postaci białej łuny rozpościerającej się na niebie. Można ją oczywiście dostrzec i to nawet gołym okiem z Ziemi. Należy się jedynie udać w miejsce, które jest słabo oświetlone sztucznym światłem, najlepiej gdzieś poza granice miasta. Tam, na niebie, należy znaleźć gwiazdozbiór Strzelca. Obserwacje możemy wykonywać również za pomocą lornetki lub teleskopu.

Z Drogą Mleczną nierozerwalnie związana jest tak zwana czarna dziura, znajdująca się blisko centrum naszej Galaktyki – Saggitarius A*. Według powszechnych teorii praktycznie każda galaktyka posiada w swojej centralnej części obiekt tego typu.

Galaktyki znajdują się w ciągłych ruchu, poruszając się z duża prędkością.

Nasz widzialny Wszechświat (wraz z poznawanymi cyklicznie nowymi galaktykami) powstał najprawdopodobniej w wyniku Wielkiego Wybuchu (Big Bang). Coraz większe zaawansowanie technologiczne, jakim dysponuje ludzkość, umożliwia zaobserwowanie obecności galaktyk w odległości nawet kilkunastu miliardów lat świetlnych.

Popularne zestawienia sprzętu do obserwacji

Typy galaktyk

Głównym kryterium, mającym na celu rozróżnianie poszczególnych rodzajów galaktyk, jest ich kształt. I tak obecna klasyfikacja następujące typy:

galaktyka spiralna (75% wszystkich jasnych galaktyk i około 60% wszystkich galaktyk) – w tym przypadku może ona występować jako rodzaj S (bez poprzeczki) lub też rodzaj SB (z poprzeczką). Do tej grupy należy Droga Mleczna oraz najbliższy jej sąsiad – galaktyka Andromedy;
galaktyka eliptyczna – posiadająca oznaczenie E, do tej grupy zaliczamy m.in. karłowatą galaktykę M32, znajdującą się w Andromedzie. Kształt elipsy, niewielkie rozmiary oraz niewiele pyłu międzygwiezdnego to główne cechy charakterystyczne tego typu galaktyk;
galaktyka soczewkowata (18% wszystkich galaktyk) – z oznaczeniem S0, charakteryzują się brakiem pyłu międzygwiezdnego, nie znajdziemy tam również gwiazd w początkowych stadiach ewolucji. Do tej grupy zaliczają się m.in. galaktyka NGC 936 oraz NGC 5128 (Centaurus A);
galaktyka wrzecionowata – ten typ galaktyki był charakterystyczny dla gromad formujących się w początkowej fazie ewolucji naszego Wszechświata;
galaktyka nieregularna (około 4% wszystkich galaktyk) – jest to rodzaj galaktyki, której nie da się sklasyfikować do żadnej z powyższych typów. Posiada ona oznaczenie Irr I (z cechami podobieństwa do galaktyk spiralnych – przykładem jest Wielki Obłok Magellana w konstelacji Złotej Ryby) lub Irr II (całkowicie nieregularna – przykład to galaktyka M82).