W dniu 11 lub 12 grudnia 2023 r. – w zależności od lokalizacji – obserwatorzy znajdujący się wzdłuż wąskiej ścieżki na obszarze południowej Europy, Oceanu Atlantyckiego na wyspach Bahama, południowej Florydę i części Meksyku będą mogli podziwiać, jak słabnie blask gwiazdy Betelgeza na kilka sekund (maksymalnie na 7 sekund). Przyczyną tego zjawiska jest asteroida Leona, która przeleci przed słynnym czerwonym nadolbrzymem blokując część jego światła.
To wydarzenie jest doskonałą okazją dla astronomów, aby dowiedzieć się więcej zarówno o enigmatycznej gwieździe Betelgeuse, jak i asteroidzie Leona.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Co wiemy o Betelgezie?
Betelgeza słynie już ze zmiennej jasności. Od 2019 r. zauważalny jest wzrost rozjaśniania i przyciemniania tej gwiazdy. To najbliższy Ziemi czerwony nadolbrzym, oddalony o około 500-700 lat świetlnych. Któregoś dnia eksploduje, choć może to nastąpić dzisiaj lub za tysiące lat.
Gdyby doszło do eksplozji Betelgezy, widzielibyśmy ją jako niezwykle jasną gwiazdę, widoczną nawet w świetle dziennym przez mniej więcej rok, aż do całkowitego zniknięcia, pozostawiając ciemność w miejscu ramienia Oriona. Na szczęście dla nas nasza planeta jest zbyt daleko, aby ta eksplozja mogła nam w jakikolwiek sposób zaszkodzić.
Naukowcy cały czas pracują nad ostatecznym ustaleniem dokładnych rozmiarów i właściwości fizycznych Betelgezy. Na dzień dzisiejszy szacuje się, że ten czerwony nadolbrzym jest od 600 do 1000 razy większy od Słońca, przy czym jest od niego cięższy zaledwie 18-krotnie. Temperatura powierzchni to około 3500 K. Alfa Orionis jest najbardziej znanym i najlepiej widocznym obiektem znajdującym się w gwiazdozbiorze Oriona.
Polecamy również:
Co wiemy o planetoidzie Leona?
Asteroida (319) Leona jest obiektem mikroskopijnym jak na warunki kosmiczne, jednakże na tyle dużym, aby na kilka sekund przyczynić się do przykrycia blasku tak potężnego ciała niebieskiego, jakim jest Betelgeza. Przelatująca planetoida posiada orbitę heliocentryczną zlokalizowaną między Czerwoną Planetą a gazowym olbrzymem Jowiszem. Według danych Leona kształtem przypomina kurze jajko, z wymiarami 80 x 55 km, i porusza się ze średnią prędkością przekraczającą 16 km/s.
(319) Leona okrąża Słońce w czasie około 6 lat oraz 89 dni, w średniej odległości wynoszącej 3.4 AU od niego.
(1) earthsky.org / „Betelgeuse will dim – or disappear – in rare asteroid ‘eclipse’”
(2) www.skyatnightmagazine.com / „Betelgeuse to dim or disappear as asteroid Leona passes in front of it”
