Kometa Halleya

Astronomia: Pojęcia astronomiczne 22 073 0

Najbardziej znaną kometą krótkookresową jest Kometa Halleya, biorąca swoją nazwę od astronoma Edmunda Halleya, który odkrył ją w 1705 roku (w sumie Halley odnalazł 24 komety okresowe). Najpierw Halley powiązał ze sobą zjawiska z lat 1456, 1531, 1607, 1682. Spowodowało to odkrycie istnienia komet okresowych, czyli eliptycznych.


Eliptyczna orbita komety Halleya

kometa HalleyaKometa Halleya pokonuje orbitę w około 75 lat, co nie jest stałym okresem, gdyż zdarzało się, że była już widziana po 74,5 roku. Najdłuższy okres obiegu, w którym kometa nie była widziana to 79 lat, który zanotowano w Chinach w 451 r., następnie była widziana dopiero w 530 r.

Czas ten może ulec różnorakim zakłóceniom ze względu na zakłócenia orbitalne wywołane polem magnetycznym planet. Jądro komety Halleya jest bardzo ciemne, co sprawia, że jest ona jednym z najciemniejszych obiektów w Układzie Słonecznym.

Kometa Halleya jest unikatowa i łatwo rozpoznawalna z powodu sporego rozmiaru oraz posiadania zdefiniowanej i regularnej orbity eliptycznej. Ciało to porusza się wokół Słońca w kierunku przeciwnym niż planety. Przypuszcza się, że kometa Halleya wróci do Układu Słonecznego w 2061 roku i będzie sporo jaśniejsza. Ostatnio kometa Halleya była widziana dokładnie 9 lutego 1986 i poruszała się z prędkością 54,6 km/s.

Z kometą Halleya związany jest rój Eta Akwarydów – deszcz meteorów (jest to efekt przelotów komety w pobliżu słońca).

Największa odległość tej komety od Słońca wynosi 35,4 Rzs*, natomiast najmniejsza 0,59 Rzs*.

* Rzs – odległość Ziemia – Słońca


Powierzchnia komety Halleya

Kometa Halleya ma powierzchnię pokrytą wzgórzami, dolinami i kraterami. Dane o budowie jądra dostarczyła sonda kosmiczna Giotto w 1986 roku. Z kolei jądro komety składa się z skał, lodu, a także nieznanego nam materiału organicznego.

Samo jądro komety Halleya ma wydłużony kształt bryły o wymiarach 16 × 8 × 8 km. Jądro komety ma niejednolity skład w postaci węgla, wodoru, tlenu i azotu w ilości większej niż zazwyczaj posiada kometa. Przy zbliżaniu się do Słońca jądro otoczone chmurą gazowo-pyłową tworzy warkocz.

Kometa Halleya - orbita i położenie w Układzie Słonecznym. Źródło: http://www.davidreneke.com/catching-halleys-comet-in-2061/.
Kometa Halleya – orbita i położenie w Układzie Słonecznym. Źródło: http://www.davidreneke.com/catching-halleys-comet-in-2061/.


Historia komety

Naukowcy twierdzą, że pierwsze wzmianki o komecie pochodzą już z roku 239 przed naszą erą, w chińskich kronikach Shih Chi i Wen Hsien Thung Khao. Przypuszczalnie to o tej komecie mówią zapiski babilońskie, które obecnie znajdują się Brytyjskim Muzeum w Londynie. To właśnie kometa Halleya pojawiła się tuż przed inwazją Normanów na Anglię w 1066 roku naszej ery i miała zwiastować ich zwycięstwo.

W Polsce kometą tą interesował się i badał M. Kamieński. Wczesne opisy pojawienia się komety wiążą z jej pojawieniem się takie zjawiska jak wiatry i spadające gwiazdy. To Amerykanie sporządzili model orbity i dokonali porównania z opisami z zamierzchłej przeszłości.

W 1910 roku kometa Halleya przelatywała w odległości około 22,4 milionów kilometrów od Ziemi i została po raz pierwszy uchwycona przez kamerę. Sondy kosmiczne różnych krajów (m.in. Francji, Japonii, ZSSR) dostarczyły niesamowite zdjęcia tego ciała niebieskiego. Dzięki fragmentom komety powstał rój meteorów Orionidów, który można oglądać w październiku.

Gdy kometa Halleya mija planetę, to siła grawitacyjna nadaje jej przyspieszenie, ale gdy tylko się oddala – już zwalnia. Warto wiedzieć, że obiekt ten traci podczas każdego przelotu około 250 mln ton swojej materii, co pozwala obliczyć, że kometa będzie istnieć kolejne 170 000 lat.

Oficjalna nazwa komety to 1P/Halley, a w łacinie to Cometa Halleiensis. Mark Twain stwierdził, iż przyszedł na świat z kometą Halleya i odejdzie, gdy znów się pojawi. Wypełnienie słów pisarza nastąpiło w 1910 roku. Orbita komety Halleya i orbita Ziemi mają punkt przecięcia w dwóch miejscach. Z radiantu pochodzą meteory z roju Eta Aquarydów (materiał pozostawiony przez kometę). W Polsce są one widoczne na przełomie kwietnia i maja około północy i zazwyczaj są widoczne tylko niektóre zjawiska jak rozjaśniona łuna poranna. Eta Aquarydy można podziwiać od 19 kwietnia do 28 maja(czas przejścia Ziemi przez szeroką smugę pyłu zostawioną przez kometę Halleya. Najwyższa liczba meteorów jest przewidywana w okresie od 3 do 10 maja.

Astronomiczne zapytania:

  • kometa halleya
  • kiedy widoczna kometa halleya
  • kometa halleya kiedy byla widoczna
  • wielkość komety Halleya
  • www wielkosc komety halleya pl

Inne artykuły astronomiczne i rankingi sprzętu obserwacyjnego



Dodaj opinię