Dlaczego Betelgeza świeci coraz słabiej? Co jest tego przyczyną?

Astronomia: Kosmos 1 815 0

Zainteresowanie Betelgezą zawsze było spore wśród naukowców, dlatego nie dziwi fakt, że szczególne poruszenie wywołują jakiekolwiek zmiany, które są w stanie zaobserwować grupy badawcze przy pomocy zaawansowanych teleskopów, takich jak chociażby VLT czy też teleskop Hubble’a.

Betelgeza w gwiazdozbiorze Oriona. Artystyczna wizja wybuchu Alfa Orionis i przekształcenia się w supernową. Fotografia: commons.wikimedia.org.
Betelgeza w gwiazdozbiorze Oriona. Artystyczna wizja wybuchu Alfa Orionis i przekształcenia się w supernową. Fotografia: commons.wikimedia.org.

Hipotezy na temat zmian jasności Alfa Orionis

Uważana na mocnego kandydata do stania się w niedługim czasie supernową Alfa Orionis (największa dotąd nam znana i zbadana gwiazda) emituje znacząco mniej energii, czego efektem jest odnotowany jej najsłabszy blask od ponad 100 lat (badania są udokumentowane i doprecyzowane ze względu na zastosowanie w tym okresie detektora, co czyni pomiary znacznie bardziej miarodajnymi i wiarygodnymi niż w przypadku obserwacji „gołym okiem”).

Ze względu jednak na stosunkowo krótki okres, w ciągu którego zebrano informacje o tym czerwonym nadolbrzymie, naukowcy są ostrożni w ferowaniu wyroków, jakoby już w nieodległej (jak na kosmiczną skalę) przyszłości Betelgeza miała przejść w fazę supernowej – obecnie szacuje się, że ma to nastąpić za mniej więcej 100 tysięcy lat.

Zmiana jasności Alfa Orionis to, jak się okazuje, jej cecha szczególna, znana doskonale naukowcom od ponad wieku. Dlatego nie dziwi fakt, że na chwilę obecną starają się lepiej zbadać i wyjaśnić niespotykany dotychczas ten spadek jasności niż wysnuwać daleko idące hipotezy.

Charakterystyczne jaśniejsze plamy stanowią gorętsze miejsca powierzchni Betelgezy, gdzie przeważnie panuje temperatura oscylująca wokół 3500 K. Na zmianę jasności wpływa też zmieniająca się średnica tego nadolbrzyma spowodowana aktywnością procesów termojądrowych – jej wielkość waha się od 6 do nawet 10 j.a. (jednostek astronomicznych).



Jak daleko jest Betelgeza?

Betelgeza oddalona o ponad 500 lat świetlnych od naszego Układu Słonecznego jest potężnym nadolbrzymem, który bardzo szybko traci swoją masę. Na chwilę obecną jednak i tak stanowi ona przynajmniej 15-krotność masy Słońca. Z kolei jej wiek szacuje się na nieco ponad 8 mln lat. Pomimo mniejszej jasności Alfa Orionis możemy nadal bez problemu zaobserwować na niebie, podobnie zresztą jak cały gwiazdozbiór Oriona, w którym Betelgeza się znajduje.

Zebrane dotychczas dane z obserwacji pozwalają przypuszczać, że w niedługim czasie nastąpi wzrost poziomu jasności Betelgezy.

Inne artykuły astronomiczne i rankingi sprzętu obserwacyjnego



Dodaj opinię