Znajdujące się w Mgławicy Orzeł (konstelacja Węża) tzw. Filary Stworzenia (odległość około 6500 lat świetlnych od Układu Słonecznego) zostały w imponujący sposób uchwycone przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Dzięki niemu uzyskano niezwykle szczegółowy obraz miejsca, gdzie ma miejsce formowanie młodych gwiazd w gęstych i chłodnych chmurach pyłowych oraz gazowych. Zarejestrowane krajobrazy 3D przypominają nieco potężne formacje skalne, jednak charakteryzują się zdecydowanie większą przepuszczalnością, sprawiając wrażenie półprzezroczystych w niektórych lokalizacjach (przy świetle bliskiej podczerwieni z kamery NIRCam).
Pierwsze obrazy Filarów Stworzenia powstały w 1995 roku dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Hubble’a (w 2014 roku zostały wykonane ostrzejsze fotografie celem uzyskania bardziej szczegółowego widoku w świetle widzialnym), natomiast te wykonane przez JWST pozwolą naukowcom zweryfikować poglądy oraz dotychczas wykorzystywane modele tworzenia gwiazd i możliwości ich formowania na podstawie ilości występujących w otoczeniu międzygwiezdnych obłoków pyłów oraz gazów na przestrzeni milionów lat.
Powinno również zainteresować …
Praca Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba pozwoliła dostrzec znacznie większą grupę młodych, będących w trakcie formowania, czerwonych gwiazd, a obraz brązowych filarów z grubymi warstwami pyłu międzygwiezdnego jest zdecydowanie bardziej klarowny, przejrzysty i szczegółowy. Na wykonanych zdjęciach dostrzec można charakterystyczne czerwone gwiazdy o dużej jasności, posiadające tzw. kolce dyfrakcyjne. Po osiągnięciu odpowiedniej masy dochodzi do zapadania grawitacyjnego, co owocuje ostatecznym powstaniem gwiazd (szacuje się, że zarejestrowane na obrazach młode gwiazdy mają kilkaset tysięcy lat).
Przy krawędziach niektórych z filarów dostrzec można linie faliste, które są wynikiem zderzania się okresowo emitowanych przez formujące się gwiazdy dżetów z gęstymi chmurami materii. Kontakt ten skutkuje niekiedy powstaniem wstrząsów, co w efekcie doprowadza do tworzenia się falistych wzorów. Na obrazach dostrzec można także poświatę karmazynową (cząsteczki wodoru o dużej energetyczności), wykreowaną na skutek wspomnianych wstrząsów oraz wystrzeliwanych przez gwiazdy dżetów.
Pomimo wykorzystania kamery bliskiej podczerwieni NIRCam Teleskop Webba nie był w stanie przebić się głębiej przez chmury gazowe oraz pyłowe, aby dostrzec znajdujące się poza filarami odległe galaktyki. Gęste, półprzezroczyste mieszaniny międzygwiezdne (mające największą gęstość w Drodze Mlecznej) skutecznie jak na razie uniemożliwiają dostęp do spojrzenia w ten rejon głębszego Wszechświata.
Zdjęcia krajobrazów Filarów Stworzenia, uchwyconych przez JWST, można podziwiać na stronie https://webbtelescope.org/contents/media/images/2022/052/01GF423GBQSK6ANC89NTFJW8VM.
Źródła publikacji:
(1) nasa.gov / „NASA’s Webb Takes Star-Filled Portrait of Pillars of Creation”
(2) webbtelescope.org / „Pillars of Creation (NIRCam Image)”
