Dotychczas najbardziej znaną w świecie astronomii planetą karłowatą jest niewątpliwie Pluton, który w 2006 roku stracił status 9. planety Układu Słonecznego.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Odkrycie i właściwości fizyczne Haumei
Dzięki nowoczesnym instrumentom naukowym coraz częściej weryfikowane są doniesienia o odkrywaniu planetoid czy też innych obiektów, znajdujących się relatywnie w naszym bliższym sąsiedztwie. Jednym z takich ciał niebieskich jest Haumea (pierwotne oznaczenie to 2003 EL61), odkryta w 2003 roku (została uznana za planetę karłowatą w 2008 roku przez IAU – Międzynarodową Unię Astronomiczną, otrzymując właśnie wtedy swoją bieżącą nazwę), znajdująca się w Pasie Kuipera planeta karłowata, oddalona w średniej odległości o prawie 43 j.a. od Słońca (tj. około 6 452 000 000 km) – z peryhelium równym 34.36 j.a oraz aphelium wynoszącym 51.52 j.a.
Pas Kuipera jest obszarem bogatym w obiekty astronomiczne, zlokalizowanym za orbitą Neptuna, jego peryferia znajdują się w odległości do 50 j.a. od naszej gwiazdy. W tej części kosmosu pochodzą również inne znane ciała niebieskie, jak chociażby wspomniany wcześniej Pluton, Makemake oraz Eris (obie odkryte w 2005 roku planety karłowate).
Powinno również zainteresować …
Haumea jest jednym z najszybciej obracających się dużych obiektów, znajdujących się w naszym rejonie kosmosu (dobra trwa tam zaledwie 4 godziny). Tak szybki obrót mocno zniekształca planetę, w efekcie czego przypomina ona piłkę do rugby (wymiary to 1960 x 1518 x 996 km).
Informacje pozyskane na temat obiektu Haumea pochodzą z naziemnych obserwacji teleskopów z różnych części świata.
Na planecie panują bardzo surowe warunki w postaci niskich temperatur oraz prawdopodobnie grubej pokrywy lodowej, co raczej wyklucza ją jako kandydata na istnienie tam (nawet najprostszych) form życia. Spora odległość Haumei od Słońca determinuje również jej okres obiegowy – trasę wokół gwiazdy przebywa w ciągu 281 lat ziemskich.
Naturalne satelity planety
W roku 2005 odkryto dwa księżyce Haumei. Są nimi:
- Namaka – księżyc wewnętrzny o średnicy około 170 km, krążący po orbicie w średniej odległości ok. 25500 km od planety, nazwany na cześć ducha wody w mitologii hawajskiej,
- Hi’iaka – księżyc zewnętrzny o średnicy około 320 km, znajdujący się w średniej odległości od planety wynoszącej prawie 50000 km, nazwany na cześć bogini i patronki Hawajów oraz tancerek hula.
Struktura i atmosfera Haumei
Naukowcy sądzą, że ta planeta karłowata zbudowana jest ze skał przykrytych powłoką lodową. Dotychczas wiadomo bardzo niewiele o powierzchni Haumei, podobnie jak o jej atmosferze. Według ustaleń prawdopodobnie nie ma ona magnetosfery.
Kształt Haumei został zdeterminowany prawdopodobnie na skutek kosmicznych zderzeń z innymi, dużymi obiektami, które mogły mieć wpływ również na uzyskiwanie bardzo szybkiego ruchu obrotowego przez planetę.
(1) solarsystem.nasa.gov / „Haumea”
(2) astro.amu.edu.pl / „Haumea, pierwsza planeta karłowata z pierścieniem”
