Czerwony olbrzym

Czerwony olbrzym to późny etap życia gwiazdy, która wyczerpała już większość wodoru w jądrze i przeszła do spalania helu lub cięższych pierwiastków. W tym stadium gwiazda znacząco zwiększa swoje rozmiary, a jej zewnętrzne warstwy się rozszerzają i chłodzą, nadając jej charakterystyczną czerwonawą barwę. Czerwone olbrzymy są gwiazdami o dużej jasności, ale relatywnie niskiej temperaturze powierzchni – zwykle poniżej 5000 K.

Proces powstawania czerwonego olbrzyma rozpoczyna się, gdy gwiazda o masie podobnej do Słońca lub większej kończy etap stabilnego spalania wodoru w swoim jądrze. Jądro gwiazdy kurczy się i nagrzewa, podczas gdy zewnętrzne warstwy rozszerzają się, w efekcie czego gwiazda staje się większa i jaśniejsza.

Czerwone olbrzymy są często przodkami gwiazd, które później przekształcają się w białe karły lub – w przypadku bardziej masywnych gwiazd – w supernowe.

7 najbardziej znanych czerwonych olbrzymów

1. Betelgeza

Jedna z najjaśniejszych gwiazd na niebie, znajdująca się w konstelacji Oriona. Betelgeza to czerwony nadolbrzym, który zbliża się do końca swojego życia i w ciągu najbliższych milionów lat może eksplodować jako supernowa.

2. Antares

Główna gwiazda w konstelacji Skorpiona. Antares to czerwony nadolbrzym, którego masa i rozmiar znacznie przewyższają Słońce. Znany jest z intensywnego czerwonego blasku i znajduje się w odległości około 550 lat świetlnych od Ziemi.

3. Aldebaran

Gwiazda w konstelacji Byka. Aldebaran to klasyczny przykład czerwonego olbrzyma. Mimo że jest mniejsza niż Betelgeza czy Antares, stanowi jedną z najjaśniejszych gwiazd na nocnym niebie.

4. Arktur

Jedna z najjaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Wolarza. Arktur to czerwony olbrzym, który jest znacznie starszy od Słońca. Zbliża się do końca swojej ewolucji i w przyszłości stanie się białym karłem.

5. Gacrux

Główna gwiazda w konstelacji Krzyża Południa. Gacrux to czerwony olbrzym o temperaturze powierzchni wynoszącej około 3600 K. Znajduje się stosunkowo blisko Ziemi – w odległości około 88 lat świetlnych.

6. Mira

Mira, znana także jako Omikron Ceti, to zmienna gwiazda w konstelacji Wieloryba. Jej jasność zmienia się regularnie, jest jednym z najlepiej zbadanych zmiennych czerwonych olbrzymów.

7. Gamma Crucis

Również znajdująca się w konstelacji Krzyża Południa. Gamma Crucis to czerwony olbrzym, który oddalony jest od Ziemi o około 88 lat świetlnych. Jest jedną z najjaśniejszych gwiazd w tej konstelacji.

Polecamy również …

• Czym są gazowe olbrzymy?
• Zlokalizowano egzoplanetę wielkości Ziemi w układzie SPECULOOS ze skrajnie chłodnym czerwonym karłem
• Czerwony karzeł blisko Słońca kryje drugą Ziemię? Co wiemy o Proxima b?

Znaczenie czerwonych olbrzymów w astronomii

Czerwone olbrzymy reprezentują późny etap ewolucji gwiazd i umożliwiają tym samym naukowcom badanie procesów związanych z końcowymi fazami życia gwiazd oraz wpływem na układy planetarne.

Obserwacje tych gwiazd mogą także dostarczyć wskazówek na temat przyszłości naszego Słońca, które za około 5 miliardów lat również stanie się czerwonym olbrzymem.