Badanie obiektów znajdujących się poza światłem widzialnym od dawna już intrygowały naukowców. Dzięki doskonaleniu aparatury obserwacyjnej na dzień dzisiejszy możliwe jest zlokalizowanie i obserwowanie galaktyk, mgławic, pyłu międzygwiezdnego itp. oddalonych od wiele milionów, a nawet miliardy lat świetlnych. Jednym z przykładów jest MACSO647-JD.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Obrazowanie MACSO647-JD
MACSO647-JD – galaktyka lub para galaktyk, znajdująca się niecałe 13.3 miliarda ly od Układu Słonecznego. Dotychczas jest to najdalej położony obiekt, który udało się dostrzec – pierwotnie dokonał tego Teleskop Hubble’a w 2012 roku, natomiast więcej informacji na jego temat zebrał Kosmiczny Teleskop Webba.
Przypominamy, że wg obecnych ustaleń Wielki Wybuch (ang. Big Bang) miał miejsce około 13.7 miliarda lat temu. Zważywszy na odległość galaktyki MACSO647-JD od Ziemi (13.3 mld ly) obliczono, że światło tej niewielkiej galaktyki rozpoczęło swój bieg jedynie 420 mln lat po stworzeniu znanego nam Wszechświata. Według ustaleń naukowców obiekt MACSO647-JD może być zaliczany do grona budulców wcześnie formującego się Wszechświata.
Galaktykę MACSO647-JD udało się zaobserwować dzięki wykorzystaniu zjawiska soczewkowania grawitacyjnego, wytworzonego przez potężną grawitację gromady galaktyk znajdujących się między naszą planetą Ziemią a obiektem, co pozwoliło na imponujące powiększenie obrazu MACSO647-JD i wykonanie pierwszej fotografii korzystając z Teleskopu Hubble’a. Obecnie naukowcy nie dysponują taką technologią i takimi instrumentami w najbardziej zaawansowanych teleskopach, aby dorównać możliwościom powiększania obrazu przez zakrzywienie promieni świetlnych przez pole grawitacyjne obiektu.
Powinno również zainteresować …
Podstawowe dane fizyczne MACSO647-JD. Weryfikacja galaktyki HD1
Niewielka galaktyka MACSO647-JD posiada średnicę wynoszącą jedynie 600 lat świetlnych, co w porównaniu chociażby z Drogą Mleczną jest niewielką wartością – nasza galaktyka ma szerokość około 150 ly. Według ustaleń łączna masa obiektu MACSO647-JD wynosi do 1% łącznej masy wszystkich gwiazd znajdujących się w Drodze Mlecznej.
W kwietniu 2022 udało się grupie astronomów z CLASH (ang. Cluster Lensing And Supernova survey with Hubble) zaobserwować bardzo jasną galaktykę HD1, której odległość od Układu Słonecznego szacowano pierwotnie na 13.5 mld lat świetlnych. Po dokładniejszych analizach okazało się, że światło z HD1 dotarło na Ziemię w czasie krótszym, bo „zaledwie” w około 13.2 mld ly. Według szacunków obszar ten istniał już w momencie, gdy nasz widzialny Wszechświat miał niecałe 500 ml lat.
Koncepcje związane z obiektem MACSO647-JD
Trwało wiele miesięcy, zanim naukowcy ostatecznie potwierdzili wiek galaktyki. Dużą trudnością było wykluczenie pobliskich obiektów w postaci brązowych karłów, czerwonych gwiazd i gromad pyłowych, które mogłyby zostać uznane za bardzo odległe obszary występowania galaktyk. Obrazy uzyskane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a porównano z tymi uzyskanymi przez należący do NASA Kosmiczny Teleskop Spitzera.
Po analizach i weryfikacji ustalono poziom przesunięcia ku czerwieni (ang. redshift) na wartość bliską 11. Oznacza to fale świetlne są na tyle rozciągnięte, że można je zaobserwować tylko przy wykorzystaniu filtrów bliskiej podczerwieni.
Na obrazowaniu wykonanym przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba udało się wyodrębnić dwa obszary różniące się kolorystycznie – jeden z nich jest prawdopodobnie barwy niebieskiej, z większą intensywnością powstawania gwiazd. Z kolei obszar czerwony ma więcej pyłu międzygwiazdowego, to ponadto starszy rejon.
Wyodrębnienie tych dwóch obszarów zrodziło pytania, czy nadal mamy do czynienia z jedną galaktyką, czy też może obraz z teleskopu pokazuje tak naprawdę parę galaktyk. Hipotezy uwzględniają również ten wariant, nie wyklucza się również koncepcji istnienia obszaru o niejednorodnym charakterze.
Powinno również zainteresować …
(1) irishexaminer.com / „Hubble finds 'most distant’ stars”
(2) hubblesite.org / „MACS0647-JD Zoom Sequence (Annotated)”
