Obserwatorium na Mauna Kea na Hawajach (mieszczące się na wysokości 4145 m n.p.m.), wykorzystujące teleskopy Kecka z optyką aktywną, potwierdziło za pomocą nowych ulepszonych zdjęć przy wykorzystaniu technologii AO istnienie protoplanet b i c w układzie PDS 70, oddalonym od Układu Słonecznego o około 370 lat świetlnych i znajdujących się w Gwiazdozbiorze Centaura.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Co daje użycie nowej techniki?
Do wykrycia i późniejszego wykonania obrazu użyto nowego czujnika podczerwieni do korekcji adaptacyjnego układu optyki (AO). Układ składający się z gwiazdy oraz 2 planet jest pierwszym tego typu, gdzie naukowcy mogą dokonywać obserwacji tworzenia się planet „w czasie rzeczywistym”.
AO to technika stosowana do usuwania rozmycia atmosferycznego, które zniekształca rejestrowane obrazy. Dzięki zainstalowanemu nowemu czujnikowi podczerwieni i kontrolerowi w czasie rzeczywistym (mierzy on i koryguje zniekształcenia światła spowodowane atmosferą ziemską), system ten jest w stanie dostarczyć ostrzejsze, bardziej szczegółowe obrazy.
Wykorzystanie nowej technologii znacznie ułatwi również możliwości badania egzoplanet, zwłaszcza tych krążących wokół gwiazd o niewielkiej masie, gdzie w sposób aktywny dochodzi do formowania się planet z materiałów pochodzących z dysku protoplanetarnego.
Co wiemy o planetach układu PDS 70?
- Pierwsze zdjęcia planety PDS 70 b wykonano w 2018 roku przy pomocy sieci teleskopów VLT (Very Large Telescope), należącej do Europejskiego Obserwatorium Południowego, zlokalizowanego w Chile. To duży gazowy obiekt, mieszczący się bliżej gwiazdy, mający 7-9 razy masę większą niż Jowisz, a temperatura na jego powierzchni oscyluje wokół 1000°C. Planeta okrąża gwiazdę po orbicie eliptycznej w czasie 43318-48688 dni ziemskich, z półosią wielką wynoszącą 22,2-24,7 j.a. (jednostki astronomicznej).
- Rok później, czyli w 2019 roku, dokonano odkrycia PDS 70 c, planety gazowej, której masa jest 4,4-krotnie większa od Jowisza. Obiekt ten porusza się po eliptycznej orbicie, przemierzając ją w ciągu 58445-75716 dni ziemskich. Półoś wielka orbity wynosi z kolei 27.8-32.2 j.a. (jednostki astronomicznej).
Co wiemy o gwieździe PDS 70?
- Gwiazda ta jest typu widmowego K7, czyli jej temperatura na powierzchni wynosi nieco powyżej 3700°C, z wielkością gwiazdową wynoszącą 12,233 magnitudy i masą 0,74-0,78 masy Słońca.
- Promień PDS 70 szacuje się na nieco większy niż w przypadku gwiazdy Układu Słonecznego (1,11-1,41 promienia Słońca).
- Alternatywnymi nazwami dla gwiazdy PDS 70 są V* V1032 Cen oraz 2MASS J14081015-4123525.
