Olympus Mons to najwyższe wzniesienie na Marsie i zarazem największy znany nam wulkan w Układzie Słonecznym. Jego współrzędne geograficzne to 19°N i 133°W.
Ten imponujący obiekt składa się z centralnego wzniesienia o wysokości prawie 22 km nad powierzchnią planety (i około 26 km nad otaczającą go równiną) i średnicy 624 km. Na jego obwodzie wyróżnić można charakterystyczny klif, wznoszący się nawet do 10 km nad otaczającym obszarem.
Na samym szczycie Olympus Mons znajduje się krater lub kaldera (zagłębienie o imponujących rozmiarach, umiejscowione na szczytach wulkanów, mające w tym przypadku 85 km długości, 60 km szerokości oraz 3 km głębokości), zawierająca kilka przecinających się kraterów. W szczytowych rejonach mogą występować chmury zestalonego dwutlenku węgla, natomiast na granicy skarpy oraz ponad równinami występuje zachmurzenie wodno-lodowe.
Dla porównania – największy wulkan na Ziemi, Mauna Loa na Hawajach, mierzy 120 km w najszerszym miejscu i wznosi się 9 km nad dnem oceanu.
Szerokie, stopniowo opadające boki oraz obecność licznych długich przepływów i kanałów lawowych identyfikują Olympus Mons jako wulkan tarczowy i sugerują, że uformował się on z erupcji głównie płynnej lawy bazaltowej. Jego ogromny rozmiar przypisuje się stabilności skorupy marsjańskiej i długiemu czasowi akumulacji, szacowanemu nawet na ponad miliard lat.
Olympus Mons został sfotografowany m.in. przez statek kosmiczny Mars Global Surveyor 25 kwietnia 1998 roku.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Dlaczego Olympus Mons jest tak dużym wulkanem?
Niezwykły rozmiar Olympus Mons jest prawdopodobnie spowodowany brakiem ruchomych płyt tektonicznych na Marsie. W przeciwieństwie do Ziemi skorupa Marsa pozostaje nieruchoma, a sam wulkan akumuluje lawę, powodując jej spiętrzanie.
Czy istnieje góra wyższa niż Olympus Mons?
Olympus Mons jest najwyższą znajdującą się na jakiejkolwiek planecie górą w Układzie Słonecznym, natomiast na planetoidzie Westa istnieje jeszcze wyżej wznoszący się obiekt, dochodzący do 22 km. Szacuje się, że Rheasilvia jest o niecałe 100 metrów wyższa niż Olympus Mons, ponadto posiada imponującą średnicę wynoszącą ponad 500 km, stanowiącą de facto około 90% średnicy asteroidy, a głębokość krateru wynosi około 13 km. Krąży ona w pasie planetoid między Marsem a Jowiszem.
Co w przypadku, gdyby Olympus Mons był na Ziemi?
Przede wszystkim musiałyby panować odpowiednie warunki związane z poziomem ciśnienia atmosferycznego. Aby tak duży wulkan mógł uformować się na Ziemi, prawdopodobnie musiałby powstawać się w obszarze, w którym skorupa ziemska byłaby cienka (by łatwiej się wgłębiała) i być zlokalizowany głęboko w oceanie.
Czy Olympus Mons może wybuchnąć?
Olympus Mons jest wciąż stosunkowo młodym wulkanem. Chociaż powstanie jego zajęło miliardy lat, niektóre regiony góry mogą mieć zaledwie kilka milionów lat, względnie młode w porównaniu do wieku Układu Słonecznego. Olympus Mons może nadal być aktywnym wulkanem, zdolnym do erupcji. Szacuje się, że ostatni wybuch miał miejsce 100-200 mln lat temu.
Ile zajęłaby wspinaczka na Olympus Mons?
Wspinanie się na tak wysoką górę wymagałoby m.in. sprzętu do utrzymywania ciepła w temperaturze poniżej -70°C, pełnego uzupełnienia tlenu (atmosfera Marsa zawiera prawie 200 razy mniej O2 niż nasza planeta) oraz typowego ekwipunku wspinaczkowego i sporych racji żywieniowych, aby zdołać wspiąć się na wysokość niemalże 22 km. Szacunkowo zajęłoby to prawdopodobnie od 6 miesięcy do nawet roku.
Astronomiczne zapytania:
- najwyższa góra w układzie słonecznym
- najwyzszy wulkan na marsie
