Saturn jest planetą należącą do Układu Słonecznego. Jest oddalony od Słońca o odległość przekraczającą dziesięciokrotnie odległość naszej planety od Słońca. Saturn jest drugą co do wielkości planetą Układu Słonecznego. Należy do grupy planet gazowych. Skład chemiczny, budowa oraz bilans energetyczny tego gazowego olbrzyma są prawie identyczne jak Jowisza. Masa Saturna jest około 95 razy większa niż masa Ziemi. Ze względu na gazową strukturę, jego gęstość nie przekracza gęstości wody.
Saturn bardzo szybko obraca się wokół własnej osi, czas obrotu wynosi około 10,23 godziny. Tak szybki obrót wokół własnej osi i wskutek działania siły odśrodkowej, planeta charakteryzuje się wyraźnymi spłaszczeniami na biegunach. Promienie równikowy i biegunowy Saturna różnią się miedzy sobą o około 11%. Do najbardziej charakterystycznych i wyróżniających cech Saturna należy otaczający go w płaszczyźnie równikowej system pierścieni.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Pierścienie Saturna
System pierścieni Saturna składa się z dwóch współśrodkowych obręczy, które oddziela tak zwana przerwa Cassiniego oraz trzeciej, mniej wyraźnej obręczy. Tak naprawdę Saturn jest otoczony przez siedem pierścieni, ale tylko trzy są doskonale widoczne z powierzchni Ziemi, nawet przy użyciu słabych instrumentów optycznych. Szacuje się, że średnica tego charakterystycznego układu pierścieni Saturna wynosi 250 tysięcy kilometrów, a ich grubość to tylko 1,5 kilometra. W związku z tym należy przypuszczać, że ich masa jest niewielka – gdybyśmy mogli zrobić z nich bryłę o zwartej strukturze jej średnica wynosiłaby zaledwie 100 kilometrów. Pierścienie Saturna składają się w głównej mierze z pojedynczych brył lodu oraz okruchów skalnych pokrytych zamarzniętą wodą. Ich rozmiar znacznie się różni. Występują zarówno bryły o wielkości jednego centymetra, są też takie których średnica sięga kilku metrów. Większe bryły obiegają Saturn po orbitach nieznacznie się od siebie różniących. Pod koniec lat 70-tych sondzie kosmicznej Pioneer 11 udało się przejść przez system pierścieni, co pozwoliło na odkrycie kolejnych szczegółów dotyczących ich struktury. Z kolei sony Voyager odkryły w latach 1980 i 1981 istnienie kilkuset oddzielnych struktur pierścieniowych.
Możliwości dzisiejszych teleskopów pozwalają na obserwowanie planet Układu Słonecznego z domowego tarasu, ogródka itp. Poniżej propozycje modeli.
Nazwa pierścienia | Odległość od środka planety (km) |
Szerokość (km) |
Pierścień D | 66 900-74 510 | 7500 |
Pierścień C (jest oddzielony od pierścienia D przez przegrodę Guerin) |
74 658-92 000 | 17500 |
Przerwa Coulomba | 77 800 (odległość od środka przerwy) |
100 |
Przerwa Maxwella | 87 491 (odległość od środka przerwy) |
270 |
Pierścień B | 92 000-117 580 | 25500 |
Przerwa Cassiniego | 117 580-122 170 | 4700 |
Przerwa Huygensa (odległość od środka przerwy) |
117680 | 285-440 |
Pierścień A | 122 170-136 775 | 14600 |
Przerwa Enckiego | 133 589 (odległość od środka przerwy) |
325 |
Przerwa Keelera | 136 530 (odległość od środka przerwy) |
35 |
Pierścień R/2004 S 1 (nazwa tymczasowa) |
137 630 (odległość od środka przerwy) |
– |
Pierścień R/2004 S 2 (nazwa tymczasowa) |
138 900 (odległość od środka przerwy) |
– |
Pierścień F | 140 180 (odległość od środka przerwy) |
30-500 |
Pierścień G | 170 000-175 000 | 5000 |
Pierścień E | 181 000-483 000 | 302000 |
Charakterystyka orbity (J2000) | Charakterystyka fizyczna | ||
Średnia odległość od Słońca | 1 426 413 km (9,537 070 32 AU) | Średnica równikowa | 120 536 km (9,449 Ziemi) |
Obwód orbity | 8,958 Tm (59,879 AU) | Średnica biegunowa | 108 726 km (8,552 Ziemi) |
Mimośród | 0,054 150 6 | Spłaszczenie | 0,097 96 |
Peryhelium | 1 349 467 375 km (9,020 632 24 AU) | Powierzchnia | 4,27 × 1010 km2 (83,703 Ziemi) |
Aphelium | 1 503 983 449 km (10,053 508 40 AU) | Objętość | 7,46 × 1014 km3 (763,59 Ziemi) |
Okres orbitalny | 10 759,5 dni (29,46 lat) | Masa | 5,68460 × 1026kg (95,162 Ziemi) |
Okres synodyczny | 378,09 dni | Gęstość | 0,687 30 g/cm3 (mniejsza niż wody) |
Prędkość orbitalna | min. 9,136 km/s śred. 9,638 km/s max. 10,182 km/s |
Przyspieszenie grawitacyjne na równiku | 8,96 m/s2 (0,914 g) |
Inklinacja | 2,484 46° | Prędkość ucieczki | 35,49 km/s |
Satelity naturalne | 57 potwierdzonych | Okres rotacji | 10h 39m 22,4s |
Prędkość obrotu (na równiku) | 35 500 km/h (9,87 km/s) | ||
Skład atmosfery | Nachylenie osi | 26,73° | |
Ciśnienie atmosferyczne | 140 kPa | Deklinacja | 83,54° |
Wodór | ~ 93 % | Albedo | 0,47 |
Hel | ~ 6 % | Średnia temp. | 623 K (dzień) 103 K (noc) |
Metan | ~ 0,2 % | Temperatura wewnętrzna | 12 000 K |
Para wodna | ~ 0,1 % | Temperatura powierzchni | 82 K (min) 143 K (śred.) bardzo duża (max) |
Amoniak | ~ 0,01 % | ||
Etan | ~ 0,0005 % | ||
Fosforowodór | ~ 0,0001 % | Dane | http://astro.ia.uz.zgora.pl/~tygrysek/site/planety/saturn/saturn.html |
Satelity i księżyce Saturna
Saturn, tak samo jak sąsiadujący z nim Jowisz, ma bardzo dużą liczbę satelitów. Ostatnie dane donoszą o istnieniu 56 satelitów tej planety. W przypadku niektórych księżyców zachodzą dość skomplikowane oddziaływania pływowe związane z układem pierścieni Saturna. Przypuszcza się, że trzy księżyce (określane mianem księżyców pasterskich) – Atlas, Prometeusz i Pandora – odpowiadają za to, że pierścienie do tej pory się nie rozpadły. Kolejny z księżyców Saturna – Mimas – prawdopodobnie jest odpowiedzialny za powstanie przerwy Cassiniego w układzie pierścieni tej planety. Do tej pory pochodzenie pierścieni Saturna pozostaje niezbadane. Pewnie hipotezy zakładają, że powstały one z pokruszonego księżyca. Niestety, mimo intensywnych badań pozostaje to tylko naukowym przypuszczeniem.
Saturn jest ostatnią planetą Układu Słonecznego, którą można obserwować okiem nieuzbrojonym. Z powierzchni Ziemi można go zaobserwować jako najjaśniejszą z gwiazd (chociaż oczywiście nie jest gwiazdą tylko planetą). Czas obiegu wokół Słońca wynosi dla Saturna 29,5 roku, a jego odległość wynosi ponad 1,4 miliarda kilometrów. Swoimi rozmiarami, Saturn tylko niewiele ustępuje Jowiszowi. Średnica tej otoczonej pierścieniami planety wynosi 121 tysięcy kilometrów.
Na tarczy Saturna można wyróżnić pasma chmur, podobne do tych jakie występują na Jowiszu. Temperatura zewnętrznych warstw atmosfery wynosi około 165 stopni Celsjusza i jest wyższa o 30 stopni od temperatury jaką planeta powinna mieć, gdyby była ogrzewana jedynie przez promieniowanie słoneczne. Bardzo duże podobieństwo pomiędzy Saturnem i Jowiszem, pozwalają wyciągać wnioski, że obie te planety mogą być również bardzo zbliżone jeśli idzie o ich budowę wewnętrzną. Można przypuszczać, że Saturn będzie posiadał rozległą magnetosferę. Warto zwrócić uwagę, że energia która jest emitowana z powierzchni Saturna ponad dwukrotnie przewyższa energię słoneczną, która została przez planetę zaabsorbowana.
Nazwa księżyca | Odległość (km) | Promień (km) |
Masa (kg) |
Odkryty przez | Data |
Pan | 134 000 | 10 | ? | Showalter | 1990 |
Atlas | 138 000 | 14 | ? | Terrile | 1980 |
Prometeusz | 139 000 | 46 | 2.70e17 | Collins | 1980 |
Pandora | 142 000 | 46 | 2.20e17 | Collins | 1980 |
Epimeteusz | 151 000 | 57 | 5.60e17 | Walker | 1980 |
Janus | 151 000 | 89 | 2.01e18 | Dollfus | 1966 |
Mimas | 186 000 | 196 | 3.80e19 | Herschel | 1789 |
Enceladus | 238 000 | 260 | 8.40e19 | Herschel | 1789 |
Tetyda | 295 000 | 530 | 7.55e20 | Cassini | 1684 |
Telesto | 295 000 | 15 | ? | Reitsema | 1980 |
Kalipso | 295 000 | 13 | ? | Pascu | 1980 |
Dione | 377 000 | 560 | 1.05e21 | Cassini | 1684 |
Helena | 377 000 | 16 | ? | Laques | 1980 |
Rhea | 527 000 | 765 | 2.49e21 | Cassini | 1672 |
Tytan | 1222 000 | 2575 | 1.35e23 | Huygens | 1655 |
Hyperion | 1481 000 | 143 | 1.77e19 | Bond | 1848 |
Japet | 3561 000 | 730 | 1.88e21 | Cassini | 1671 |
Febe | 12 952 000 | 110 | 4.00e18 | Pickering | 1898 |
Dane: http://www.kosmos.edu.pl/planety/saturn/
Polecamy zapoznanie się z poniższą ofertą chętnie kupowanych teleskopów obserwacyjnych, występujących z reguły ze statywem.
Astronomiczne zapytania:
- saturn planeta
- saturn ciekawostki
- saturn
- planeta saturn
- ciekawostki o saturnie
- https://odkrywcyplanet pl/saturn/
- powierzchnia saturna
- saturn opis