Nieregularny księżyc Amaltea - co wiemy o wewnętrznym naturalnym satelicie Jowisza?

Amaltea to naturalny satelita Jowisza i należy do grupy wewnętrznych księżyców planety. Amaltea znajduje się pośrodku tego układu, natomiast obiekt ten cechuje się największymi rozmiarami. Z lewej strony orbituje księżyc Tebe, natomiast z prawej – satelita Metis (inaczej Metyda).

Wewnętrzne księżyce Jowisza - od lewej: Tebe, Amaltea oraz Metis. Fotografia wykonana przez kamery sondy Galileo w styczniu 2000 roku. Źródło: NASA.gov. — Wewnętrzne księżyce Jowisza – od lewej: Tebe, Amaltea oraz Metis. Fotografia wykonana przez kamery sondy Galileo w styczniu 2000 roku. Źródło: NASA.gov.

Księżyc Amaltea został odkryty przez amerykańskiego astronoma i pioniera w fotografowaniu nieba – Edwarda Emersona Barnarda, w dniu 9 września 1892 roku. Początkowo otrzymał on nazwę Jowisz V, natomiast dzisiejsza funkcjonuje od 1976 roku, którą zaproponował astronom z Obserwatorium Paryskiego – Camille Flammarion. Satelitę dostrzeżono dzięki obserwacjom wykonywanym za pomocą teleskopu refraktora, znajdującego się Obserwatorium Licka w Kalifornii.

Jakie informacje znajdziemy w publikacji?

Charakterystyka Amaltei

Poniżej orbity Io, będącej najbardziej wewnętrznym z czterech największych księżyców Jowisza (zwanych księżycami galileuszowymi), krążą cztery mniejsze naturalne satelity Jowisza – Metis, Adrastea, Amaltea i Tebe.

Wszystkie księżyce należące do Grupy Amaltei cechują się nieregularnymi kształtami, mają niewielką masę, co prawdopodobnie jest powodem braku możliwości uformowania przez nie kulistej formy. Sonda Galileo ujawniła z kolei pewne cechy powierzchni, w tym liczne kratery uderzeniowe (krater Pan ze średnicą 100 km i głębokością 8 km oraz krater Gaea o średnicy 80 km i głębokością 16 km), wzgórza (najwyższe to Mons Lyctas i Mons Ida, wznoszące się na 20 km ponad powierzchnię) i doliny.

Amaltea to największy z księżyców należących do tej grupy, ze średnim promieniem wynoszącym około 83,5 ± 2,4 km, z wymiarami 270 x 165 x 150 km. Ten naturalny satelita okrąża planetę w maksymalnej odległości wynoszącej 181 400 km, okres orbitalny wynosi 0,498 ziemskiego dnia.

Amaltea posiada charakterystyczną czerwoną barwę, co sugeruje, że prawdopodobnie wydziela więcej ciepła niż otrzymuje od Słońca. Może to wynikać z tego, że gdy orbituje w potężnym polu magnetycznym Jowisza, w jądrze księżyca dochodzi do wyładowań elektrycznych. Alternatywnie, ciepło może pochodzić z naprężeń pływowych.

Amaltea oraz Tebe obracają się wokół swoich osi raz w trakcie swojego ruchu orbitalnego wokół Jowisza, zawsze będąc zwróconymi w kierunku planety w tą samą stronę.

Ponieważ Io krąży w niewielkiej odległości maksymalnej około 422 000 km od Jowisza, z tego powodu jest poddawany ekstremalnym pływom w wyniku grawitacji planety. Z tego powodu można by wnioskować, że jeszcze bliżej krążący satelita zostałby rozerwany z tego powodu. Jednakże tak mała średnica Amaltei (wynosi 1/19 średnicy Io) powoduje, że jest on stosunkowo odporny na działanie sił pływowych. Z drugiej strony znajduje się tak blisko swojej planety macierzystej, że dojdzie kiedyś do kolizji z Jowiszem.