Galaktyka spiralna M99 i jej podobieństwa do Drogi Mlecznej

Klasyfikacja galaktyk ze względu na ich kształt jest dobrze znana pasjonatom astronomii, również tym z nieco mniejszym doświadczeniem. W każdej grupie znaleźć można taką, która ze względu na swoją budowę może być uznana jako bardzo przejrzysty i sztandarowy przykład typu danej galaktyki – z powodu widocznej już na pierwszy rzut oka charakterystycznej budowy. Tak jest chociażby w przypadku galaktyki Messier 99 (M99, inaczej zwanej również NGC 4254), znajdującej się w gwiazdozbiorze nieba północnego, a konkretnie w Warkoczu Bereniki (gromada galaktyk w Pannie). Można ją zaobserwować w domowych warunkach wykorzystując do tego już przyzwoitej wielkości teleskop.

Lokalizacja i odkrycie galaktyki Messier 99

M99 (inne spotykane nazwy, oprócz wspomnianych powyżej, to również UGC 7345 lub PGC 39578) to duża galaktyka spiralna, znajdująca się około 55 mln lat świetlnych od Układu Słonecznego i cyklicznie oddalająca się od nas z prędkością ponad 2000 km/s. Oznacza to, że Messier 99 w ciągu roku ziemskiego będzie dalej o kolejne ok. 3 ly. Wymiary galaktyki NGC 4254 zostały oszacowane na 94 000 ly na 84 000 ly (jest nieco mniejsza od Drogi Mlecznej), jej jasność obserwowana oscyluje wokół 10^m.

Odkrycia tego obszaru nieba północnego dokonał już w 1781 roku geodeta oraz astronom francuskiego pochodzenia – Pierre Mechain. Dzięki jego obserwacjom do katalogu Messiera dodano jeszcze w tym samym roku również dwie inne sąsiadujące galaktyki spiralne – Messier 98 (M98) oraz Messier 100 (M100).

Przypuszcza się, że swój charakterystyczny rozciągnięty element w postaci spiralnego ramienia M99 zawdzięcza wpływie grawitacyjnym sąsiadującej z nią tzw. ciemnej galaktyki VIRGOHI21, w przypadku której nie zaobserwowano gwiazd (wg obliczeń znajduje się ona około 50 mln lat świetlnych od Ziemi).

Powinno również zainteresować …

• Galaktyka NGC 2336 z ogromną ilością jasnych gwiazd
• [Część 1] Najbardziej znane galaktyki we Wszechświecie
• [Część 2] Najbardziej znane galaktyki we Wszechświecie

Supernowe w M99 oraz gwiazda PTF 10fqs

W przeszłości w galaktyce Messier 99 udało się dostrzec kilka wybuchów supernowych o maksymalnej wielkości gwiazdowej przynajmniej 14^m każda. Są nimi SN 1967H, SN 1972Q, SN 1986I oraz SN 2014L (nazwy pochodzą m.in. od daty ich odkrycia oraz typu).

Wiele obiektów znajdujących się w M99 nadal jest wyjaśnianych przez naukowców, jak chociażby badanie natury gwiazdy PTF 10fqs (jednej z jaśniejszych w tym obszarze, jej wielkość gwiazdowa oscyluje między nową a supernową), która podczas odkrycia w 2010 roku posiadała wyjątkowo dużą jasność. Znajduje się ona w spiralnym ramieniu galaktyki Messier 99.