Układ Słoneczny, którego elementem jest Ziemia należy do galaktyki Drogi Mlecznej. Niekiedy Droga Mleczna bywa nazywana po prostu Galaktyką, ale dla odróżnienia od innych obecnych we wszechświecie galaktyk pisze się ją wielką literą. Według mitologii greckiej Droga Mleczna powstała z kropli mleka, którym Hera karmiła syna Zeusa – Heraklesa. W skład Drogi Mlecznej wchodzi od 100 do 400 miliardów gwiazd. Średnica naszej galaktyki wynosi w przybliżeniu 100 tysięcy lat świetlnych a jej grubość szacowana jest na około tysiąc lat świetlnych.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Nasza Galaktyka
Droga Mleczna podczas obserwacji nieba widziana jest jako jasna smuga przecinająca nieboskłon. Jednak jeśli chcemy ją zaobserwować musimy znaleźć miejsce o niewielkim stopniu zanieczyszczenia światłem. Kształt smugi jaki możemy zaobserwować spowodowany jest tym, że Ziemia jako jedna z planet Układu Słonecznego wchodzącego w skład Drogi Mlecznej, znajduje się w pobliżu płaszczyzny jej dysku. Droga Mleczna najjaśniej świeci w okolicach gwiazdozbioru Strzelca, w tym właśnie kierunku znajduje się jej centrum. W kierunku północnym Pas Drogi Mlecznej sięga do gwiazdozbioru Kasjopei, na południu zaś do gwiazdozbioru Krzyża Południa. Takie położenie odzwierciedla nachylenie płaszczyzny równika galaktycznego do płaszczyzny równika ziemskiego. Dodatkowo płaszczyzna Drogi Mlecznej jest stosunkowo silnie nachylona w stosunku do orbity ziemskiej, czyli ekliptyki.
W 2004 roku naukowcy podali, że szacunkowy wiek Drogi Mlecznej obliczony na podstawie pomiarów stężenia berylu w gwiazdach jednej z gromad, wynosi około 14 miliardów lat. Droga Mleczna prawdopodobnie należy do grupy galaktyk spiralnych z poprzeczką SBc lub SBb, jej masa wynosi natomiast około 1012 mas Słońca.
Średnica dysku galaktycznego oceniana jest na około 100-120 tysięcy lat świetlnych. Gdyby spojrzeć na Galaktykę z boku, jej kształt przypomina dysk ze zgrubieniem soczewkowatym w środkowej części. Centrum Drogi Mlecznej jest położone w odległości około 28 tysięcy lat świetlnych od Słońca. Niestety, z powodu położenia Układu Słonecznego wewnątrz dysku Galaktyki badanie jej struktury jest w znacznym stopniu utrudnione.
Ramiona Drogi Mlecznej
W galaktyce Drogi Mlecznej można wyróżnić cztery główne ramiona:
- Ramię Strzelca (Ramię Strzelca-Kila),
- Ramię Węgielnicy (Ramię Łabędzie, Ramię Zewnętrzne),
- Ramię Perseusza,
- Ramię Krzyża (Ramię Tarczy).
Dodatkowo można wyróżniać kilka mniejszych ramion: Ramię Oriona, Bliskie Ramię Trzech Kiloparseków oraz Dalekie Ramię Trzech Kiloparseków.
Obserwację Drogi Mlecznej możemy wykonać już za pomocą prostych teleskopów.
Profesjonalny Teleskop Astronomiczny OPTICON APOLLO + Statyw + Mapy Nieba + Program/Film i Akcesoria
Najniższa Cena Online
Teleskop Astronomiczny Celestron PowerSeeker + Duży Statyw + Szukacz + Akcesoria + Płyta CD-ROM.
Najniższa Cena Online
Ustalenie dokładnej ilości ramion Drogi Mlecznej jest utrudnione ze względu na to, że jest ona obserwowana od wewnątrz, a widzenie w znacznym stopniu jest ograniczone przez obecność w przestrzeni kosmicznej pyłu kosmicznego. Badani struktury Drogi Mlecznej są prowadzone za pomocą obserwacji ilości wodoru atomowego oraz tlenku węgla. Obliczono, że w pobliżu Słońca odległość pomiędzy Ramieniem Oriona a Ramieniem Perseusza wynosi około 6 500 lat świetlnych. Ramiona można opisać przy pomocy spirali logarytmicznej.
Dysk galaktyki otoczony jest kulistym halo, które składa się ze starych gwiazd oraz z gromad kulistych, których ilość szacuje się na około 200. Promień halo Drogi Mlecznej może wynosić nawet 300 tysięcy lat świetlnych.
W centrum Drogi Mlecznej znajduje się supermasywna czarna dziura. Zjawiska, które towarzyszą jej istnieniu przejawiają swoją obecność jako źródło promieniowania, a także poprzez liczne gwiazdy i gwiezdny pył. Wiadomo jest także, że Droga Mleczna pochłonęła niektóre mniejsze galaktyki, po których pozostały jedynie niewielkie grupy gwiazd, które różnią się od gwiazd w galaktyce Drogi Mlecznej. Droga Mleczna jest także w trakcie wchłaniania karłowatych galaktyk znajdujących się w gwiazdozbiorze Strzelca i Wielkiego Psa.
Dzięki obserwacjom prowadzonym przez Obserwatorium Herschela w 2011 roku, udało się zaobserwować w centralnej części poprzeczki Drogi Mlecznej pierścień przypominający swoim kształtem symbol nieskończoności z dwoma płatami skierowanymi na boki. Są one dowodem na to, że ta wcześniej niezbadana struktura jest wyraźnie skręcona. Pierścień Drogi Mlecznej jest rozciągnięty na przestrzeni 600 lat świetlnych.
Ciekawostki i informacje o Drodze Mlecznej
Droga Mleczna jest pełna pyłu i gazu. Nasza Galaktyka ma około 100 tysięcy lat świetlnych, z czego widzimy tylko około 6000 lat świetlnych aż do dysku w widmie widzialnym. Pomimo ograniczenia widoczności przez światło, pierścień Drogi Mlecznej można dostrzec na nocnym niebie.
Grubość pyłu odbija światło widzialne, jednak podczerwień może przejść przez warstwy pyłu, co sprawia, że takie urządzenia jak teleskopy podczerwieni (np. Teleskop Kosmiczny Spitzera) są niezwykle cennymi narzędzi w mapowaniu i studiowaniu galaktyki. Spitzer może obserwować przez pył, aby dać nam podgląd, co dzieje się w centrum galaktyki i w regionach formowania się gwiazd.
Większość większych galaktyk ma masywne czarne dziury (SMBH) w centrum, a Droga Mleczna nie jest wyjątkiem. Centrum naszej galaktyki jest nazywane Sagittarius A*, masywne źródło fal radiowych, które uważa się za czarną dziurę, mierzy 22,5 miliona km w poprzek i jest tym samym wielkości orbity Merkurego.
Wszystkie masy próbują dostać się do czarnej dziury (tworzy się tzw. dysk akrecyjny), co tworzy tarczę, która ma 4,6 miliona razy masę naszego Słońca.
Najnowsze szacunki ustalają wiek Wszechświata na około 13 700 000 000 lat. Najstarsze gwiazdy w naszej Drodze Mlecznej znajdują się w gromadach kulistych, a wiek naszej galaktyki jest określany przez pomiar wieku tych gwiazd, a następnie ekstrapolacji wieku, który je poprzedza.
Droga Mleczna jest częścią jeszcze większej struktury galaktyk. Nasi najbliżsi sąsiedzi zawierają Duży i Mały Obłok Magellana oraz Galaktyka Andromedy – najbliższą galaktykę spiralną do Drogi Mlecznej. Wraz z około 50 innymi galaktykami Droga Mleczna i jego najbliższe otoczenie tworzą klaster zwany Grupą Lokalną.
A jednak jest to nadal tylko niewielka część naszej gwiezdnej okolicy. Droga Mleczna jest częścią jeszcze większej grupy galaktyk znanych jako supergromada Virgo. Supergromady są to grupy galaktyk na bardzo dużych skalach mierzących setki milionów lat świetlnych średnicy. Pomiędzy tymi supergromadami są duże obszary otwartej przestrzeni, gdzie sondy kosmiczne napotkają bardzo mało galaktyk lub materii.
W przypadku supergromady Virgo co najmniej 100 grup galaktyk i gromad znajduje się w jej masywnej średnicy – 33 megaparseki (110 mln lat świetlnych).
Droga Mleczna, wraz ze wszystkim we Wszechświecie, porusza się w przestrzeni. Ziemia porusza się wokół Słońca, Słońce wokół Drogi Mlecznej i Droga Mleczna w ramach Grupy Lokalnej, która porusza się względem kosmicznego promieniowania tła (CMB) – promieniowania pozostałego po Wielkim Wybuchu.
CMB to wygodny punkt odniesienia do wykorzystania przy określaniu prędkości rzeczy we wszechświecie. W stosunku do CMB, Lokalna Grupa porusza się z prędkością około 600 km/s, co przekłada się na około 2 200 000 km/h.
Niezbadany obszar Drogi Mlecznej, który możemy podziwiać wykorzystując do tego teleskopy.
Astronomiczne zapytania:
- droga mleczna
- droga mleczna ciekawostki
- galaktyka droga mleczna
- droga mleczna widoczns z ziemi
Williamjah
Chyba o Drodze Mlecznej można by było napisać nieco więcej 🙂 Aczkolwiek rozumiem, że przedstawione informacje mają jedynie przybliżyć zagadnienie – czekam jednak, kiedy informacje tutaj zawarte zostaną zaktualizowane lub też pojawi się nowa publikacja o naszej Galaktyce.
Pozdrawiam 🙂
Wojtek
Mariusz
Ogrom wiedzy jaka jeszcze nie jest zbadana, czekam tylko (choć się nie doczekam) na to, aby ludzie zamieszkali także inne planety i były dalekie wycieczki kosmiczne. Już sama Droga Mleczna wygląda imponująco 🙂
ZAX
„Droga Mleczna prawdopodobnie należy do grupy galaktyk spiralnych z poprzeczką SBc lub SBb, jej masa wynosi natomiast około 1012 mas Słońca. ” – hmm, brakło potęgowania 🙂
planetadmin
Dziękujemy za uważne czytanie, korekta została wprowadzona 🙂
Pozdrawiamy serdecznie
michal
Sondy pomiędzy supergromadami sondy kosmiczne napotkaja bardzo mało … Tu mowa o czasie zdecydowanie daleko przyszłym? To sa wielkie odległości a dotychczas jak najdalej sonda zawędrowała to granice naszego ukl słonecznego czy sie mylę?
michal
… Sondy pomiędzy supergromadami napotkaja bardzo mało … Tu mowa o czasie zdecydowanie daleko przyszłym? To sa wielkie odległości a dotychczas jak najdalej sonda zawędrowała to granice naszego ukl słonecznego czy sie mylę?
Joanna
Myślę, że tracimy tylko czas szukając możliwości osiedlenia się na Marsie – Mars nie ma pola magnetycznego, który chroniłby go przed Wiatrem Słonecznym, ani warstwy ozonowej, chroniącej go przed promieniowaniem kosmicznym. Poza tym ma zbyt małą grawitację, by ludzie mogli tam żyć normalnie, nieuchronna byłaby np. osteoporoza, no i jakie dzieci rodziłyby się tam w tej sytuacji? Zamiast kombinować z terraformowaniem Marsa, powinniśmy się skupić na ratowaniem środowiska naturalnego Ziemii dla przyszłych pokoleń, bo nie wierzę, że znajdziemy drugą Ziemię o sprzyjających warunkach…
Olek
Rzadko spotykany głos rozsądku. Pozdrawiam 😉