Wyposażona w ogniwa słoneczne sonda kosmiczna Juno, której zadaniem jest szczegółowe zbadanie Jowisza oraz jego księżyców, w czasie przelotu w dniu 15 października 2023 (będąc w odległości ~ 11 500 km) wykonała imponujące serie zdjęć północnej części powierzchni Io – jednego z galileuszowych naturalnych satelitów największej planety w Układzie Słonecznym. Fotografie ukazały naturę księżyca, który jest najaktywniejszym geologicznie obiektem w naszym układzie, z licznymi wulkanami (obecnie naliczono ich przynajmniej 400) i setkami erupcji lawy. Smugi siarkowego gazu są wyrzucane na setki kilometrów w górę do atmosfery, co można zobaczyć za pomocą dużych teleskopów zainstalowanych na Ziemi.
Aktywność wulkaniczna Io spowodowana jest przede wszystkim oddziaływaniem grawitacyjnym z planetą Jowisz oraz pozostałymi galileuszowymi księżycami (Ganimedesa, Europy oraz Kallisto). Za pomocą instrumentów znajdujących się na pokładzie sondy Juno, chociażby przy wykorzystaniu zakresu podczerwieni, uzyskano istotne informacje związane z aktywnością geologiczną księżyca. Eliptyczna orbita Io to w dużej mierze uzasadnienie zmienności działania grawitacji Jowisza na ten naturalny księżyc, co tłumaczy niejednorodność kształtu obiektu.
Może również zainteresować …
Wykorzystanie instrumentów w zakresie badania światła ultrafioletowego pozwoliło z kolei dostrzec zorze, które są skutkiem mieszania się plazmy (powstałej z dwutlenku siarki osiągającego orbitę planety) oraz materii znajdującej się w rejonie biegunów Jowisza.
Na uwagę zasługują występujące na powierzchni Io bardzo wysokie pasma górskie, które nie są aktywne geologicznie. Według analiz oraz danych dochodzą nawet do 6000 metrów ponad powierzchnię księżyca. W roku 2024 na początku lutego sonda Juno ma przelecieć w odległości zaledwie 1500 km od tego naturalnego satelity, z czym naukowcy wiążą duże nadzieje na uzyskanie jeszcze bardziej szczegółowych zdjęć i informacji na temat Io.
Przeloty sondy kosmicznej Juno wokół Jowisza pozwoli dowiedzieć się więcej nie tylko o samej planecie, ale również o wszystkich naturalnych satelitach planety – obecnie sklasyfikowano ich aż 92, z czego największymi są oczywiście księżyce galileuszowe – Europa, Ganimedes, Io oraz Kallisto. Misja statku Juno cyklicznie zostaje wydłużana dzięki zachowaniu sprawności zainstalowanych instrumentów, a według zapewnień NASA ma potrwać przynajmniej do 2025 roku.
(1) space.com / „Jupiter’s volcanic moon Io looks stunning in new Juno probe photos”
(2) science.nasa.gov / „Io: Facts”
(3) planetary.org / „Io from Juno, October 2023”
