Misja sondy Cassini-Huygens

Astronomia: Kosmos, Planety 1 481 0

Sonda Cassini z zamontowanym dla celów badawczych próbnikiem Huygens przez 13 lat dostarczała informacji o Saturnie i jego księżycach. Jako sztuczny satelita tej planety skupiła się przede wszystkim na analizowaniu i zbieraniu danych o Tytanie – największym księżycu.

Sonda Cassini na tle pierścieni Saturna. Fotografia wizualizacji: www.jpl.nasa.gov.
Sonda Cassini na tle pierścieni Saturna. Fotografia wizualizacji: www.jpl.nasa.gov.

Co odkryto dzięki sondzie Cassini?

Informacje zebrane o Tytanie przedstawiły go w zupełnie innym świetle – pomimo panujących tam bardzo niskich temperatur na powierzchni wynoszącej prawie −180°C istnieją hipotezy oraz przypuszczenia, jakoby na tym księżycu mogło istnieć życie. Powodem tak niskich temperatur jest bardzo gęsta charakterystyczna atmosfera, która pochłania zdecydowaną większość światła słonecznego – szacuje się, że jest to nawet 90%. Występujący w różnych stanach skupienia metan powoduje natomiast, że na Tytanie mogłoby być znacznie zimniej.

Niskie przeloty nad Enceladusem (zbliżenie nawet do 25 km nad jego powierzchnią) pozwoliły na dokładniejsze zbadanie zbiorników podpowierzchniowych, w których znajduje się woda w stanie ciekłym. Dzięki sondzie Cassini zaobserwowano również obecność erupcji kriowulkanicznych, charakterystycznych dla księżyców lodowych.

Dostarczone przez sondę Cassini dane są cały czas przetwarzane oraz analizowane przez naukowców. Na początku października 2019 roku poinformowano o wykryciu cząstek aminokwasów, stanowiących najważniejszy element budulcowy związków białkowych. Źródłem badań były przede wszystkim zjawiska geotermalne, bardzo liczne i imponujące jak na tak małą powierzchnię tego księżyca.

Kominy wystrzeliwujące pod ogromnym ciśnieniem parę wodną oraz lód na wiele kilometrów to znak rozpoznawczy Enceladusa, dzięki czemu nawet przelot sondy pozwolił na zebranie tak ogromnej ilości danych. Wykryty azot i tlen w procesach hydrotermalnych pozwala coraz poważniej myśleć o potencjalnym istnieniu życia na tym naturalnym satelicie.

Bardzo ważne informacje podczas misji Cassini zebrał próbnik Huygens na temat istoty oddziaływania pierścieni na atmosferę Saturna. Odkryto m.in. występowanie swoistego deszczu składającego się z gazów (np. dwutlenek węgla, metan), pyłu i lodu, gdzie stwierdzono występowanie również związków organicznych. Najdokładniejsze dane zostały zebrane w ostatnim okresie sondy Cassini, gdzie zgłębiono tajniki pola magnetycznego, amplitud temperaturowych oraz panujących na planecie warunków atmosferycznych.


Koniec misji sondy Cassini

W połowie września 2017 roku dokonano zniszczenia sondy w atmosferze Saturna. Podczas 7 lat badań misja ta dostarczyła wielu cennych informacji o procesach zachodzących na Saturnie, a także na jego księżycach, w tym szczególności na Tytanie i Enceladusie.

O kontrolowanym zderzeniu sondy NASA myślała już dużo wcześniej, a powodem podjęcia takiej decyzji była przede wszystkim troska o inne obiekty astronomiczne – krążące pozostałości misji Cassini mogłoby w pewien niezbadany sposób zanieczyścić znajdujące się w rejonie Saturna księżyce, w tym szczególnie Enceladusa, z którym naukowcy wiążą ogromne nadzieje na znalezienie właśnie na nim organizmów żywych.

Przetwarzanie informacji, jakie zostały uzyskane dzięki misji Cassini, oraz ich analizowanie potrwa jeszcze wiele lat. Dla zobrazowania skali tego ogromu – do zrealizowania przekazano sondzie niemalże 2,5 miliona zadań, czego efektem jest przeszło 600 gb zebranych danych.


Popularne zestawienia sprzętu do obserwacji


Dokonania próbnika Huygens na Tytanie

  • Dzięki próbnikowi Huygens zebrano dokładniejsze dane na temat atmosfery Tytana, dokonując bezpośrednich pomiarów m.in. panujących tam temperatur, poziomu jej gęstości, jak również wartości ciśnienia atmosferycznego. Ponadto przyrządy pomiarowe wykazały obecność metanu w stanie ciekłym i gazowym zarówno na powierzchni tego księżyca, jak i w jego atmosferze.
  • Ponadto Huygens potwierdził przypuszczenia o istnieniu superrotacji atmosfery Tytana ze względu na większe prędkości wiatrów od prędkości obrotowej księżyca. Badania te zostały wykonane na wysokości powyżej 45 km od powierzchni.
  • Potwierdzono również istnienie azotu w atmosferze, który związany jest w postaci amoniaku lub innego związku azotowego.
  • Aktywność kriowulkaniczna to kolejna istotna ciekawostka na temat Tytana, odkryta przez misję Cassini-Huygens. Podstawą tego było wykrycie argonu-40 pochodzącego z izotopu potasu, znajdującego się w skałach.
  • Liczne fotografie wykonane przez próbnik wykazały również istnienie powierzchniowych suchych koryt rzecznych, a także terenów wyżynnych oraz kamiennych.

Inne artykuły astronomiczne i rankingi sprzętu obserwacyjnego



Dodaj opinię