Wokół naszej planety krąży Księżyc, będący naturalnym satelitą Ziemi. Znajduje się on w jej polu grawitacyjnym, regularnie ją okrążając. Takich satelitów jest wiele w naszym Układzie Słonecznym, które okrążają obiekty astronomiczne będące planetami. Ziemię okrąża tylko jeden księżyc, natomiast planety naszej Drogi Mlecznej niejednokrotnie posiadają przynajmniej 2 satelity, czego przykładem jest chociażby Jowisz. Tego giganta okrąża aż 67 naturalnych satelitów. Wszystko zależy od uwarunkowań panujących w przestrzeni kosmicznej.
Jakie informacje znajdziemy w publikacji?
Rodzaje satelitów
Satelity wg głównego podziału dzielimy na naturalne i sztuczne. Naturalnym satelitą planety Ziemia jest Księżyc, natomiast sztuczne satelity to między innymi satelity telekomunikacyjne, szpiegowskie itd. Wiele z nich okrąża naszą planetę. Dzięki nim stacje meteorologiczne zbierają dokładne informacje o pogodzie, ułatwiają poruszanie się w terenie (dzięki GPS), szpiegują oraz wykonują wiele innych przydatnych działań.
Satelita porusza się po trasie zwanej orbitą. Dotyczy to zarówno naturalnego, jak również sztucznego. Orbita to inaczej droga, która przebiega wokół planety.
Sputnik
Jeśli mowa o sztucznych satelitach to nie sposób tutaj pominąć Sputnika. To był pierwszy sztuczny satelita naszej planety. Sputnik został stworzony w ZSRR, a jego nazwa oznacza w języku rosyjskim towarzysza podróży. Wystrzelony został 4 października 1957 roku, zaś misja Sputnika zapoczątkowała okres wyścigu kosmicznego pomiędzy dwoma supermocarstwami.
- biegunowe,
- stacjonarne lub geostacjonarne,
- równikowe,
- synchroniczne.
Satelity naukowe służą celom badawczym. Wśród nich można wyróżnić satelitę astronomicznego, biologicznego, geodezyjnego, geofizycznego, oceanograficznego, jonosferycznego itd. Satelita astronomiczny, jak sama nazwa wskazuje, powstał z myślą o prowadzeniu obserwacji astronomicznych. Czasami niektóre obserwacje astronomiczne są niemożliwe do przeprowadzenia z ziemi, jak również zdarza się, że czasami to atmosfera ziemska utrudnia ich przeprowadzenie. Satelity astronomiczne są wykorzystywane do pomiaru promieniowania gamma, promieniowania ultrafioletowego, rentgenowskiego, podczerwonego itd. W tym miejscu warto wspomnieć o teleskopie Hubble’a. Jest to najbardziej znany satelita astronomiczny.
Do amatorskich zastosować w zupełności wystarczą nam niedrogie teleskopy astronomiczne.
Wśród sztucznych satelitów, wykorzystywanych w celach badawczych można wyróżnić również satelitę biologicznego. Satelita biologiczny służy do badań biologicznych w przestrzeni kosmicznej.
Ciekawym rodzajem satelity jest satelita rozpoznawczy, zwany również szpiegowskim. Nie jest to określenie poprawne, ale często stosowane. Skonstruowany w tym celu satelita potrafi wykonać zdjęcie o dużej rozdzielczości – często poniżej 1 m, co jest wykorzystywane do monitorowania poczynać przeciwnika. Pozwala ocenić jego potencjał zarówno gospodarczy, jak i militarny. Niektóre satelity dzięki zaawansowanej technologii są w stanie zdobywać informacje w porze nocnej albo nawet przy dużym zachmurzeniu.
Znaczącą rolę we współczesnym świecie pełni satelita telekomunikacyjny. Satelity tego typu są bardzo często wykorzystywane do transmisji sygnałów radiowych i telewizyjnych. W jaki sposób on funkcjonuje? Odpowiednie stacje naziemne wysyłają w jego kierunku sygnały. Satelita telekomunikacyjny wzmacnia je i wysyła z powrotem na ziemię. Anteny zbiorcze odbierają sygnały wysyłane przez takiego satelitę.
Satelity komunikacyjne zwykle krążą po orbicie geostacjonarnej. Są one w stanie swoim zasięgiem pokryć znaczną część Ameryki Północnej, Południowej lub Europy.
Naturalny satelita
Duże gazowe giganty mają rozbudowane systemy naturalnych satelitów, często posiadające przynajmniej kilka porównywalnych wielkościowo z księżycem Ziemi. Merkury i Wenus nie posiadają księżyców, Ziemia ma jeden duży księżyc, Mars – dwa niewielkie księżyce: Phobos i Deimos. Wśród planet karłowatych Ceres nie posiada księżyców, Eris ma jeden: Dysnomię, natomiast Pluton ma trzy znane naturalne satelity: Nix, Hydra oraz Charon. System Pluton-Charon jest niezwykły – środek masy leży w otwartej przestrzeni między nimi, co jest charakterystyczne dla podwójnego układu planet.
Właściwości orbitalne i kompozycje naturalnych satelitów dostarczają nam ważnych informacji o pochodzeniu i ewolucji systemu satelitarnego. Szczególnie system naturalnych satelitów krążących wokół gazowego giganta może być traktowany jako model miniaturowego układu słonecznego, który zawiera cenne wskazówki dla studiowania powstawania systemów solarnych.
Największe naturalne satelity w Układzie Słonecznym (powyżej około 3000 kilometrów średnicy) to Księżyc, Galileuszowe księżyce Jowisza (Io, Europa, Ganimedes i Kallisto), Tytan – księżyc Saturna i Triton – księżyc Neptuna. Oprócz księżyców planet istnieje także ponad 80 znanych księżyców planet karłowatych, asteroidów i innych mniejszych ciał Układu Słonecznego. Niektóre badania wykazały, że nawet 15 procent wszystkich obiektów transneptunowych może posiadać satelity.
Zestawienie naturalnych satelitów naszego Układu Słonecznego: http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Natural_satellite
Terminologia
Pierwszy znany naturalny satelita to Księżyc (łac. Luna). Do czasu odkrycia Galileuszowych satelitów w 1610 roku nie było okazji odniesienia się do obiektów jak klasy. Galileusz po kilku dniach obserwacji spostrzegł, że obiekty te orbitują wokół Jowisza.
Christiaan Huygens, odkrywca Tytana, był pierwszym naukowcem używającym terminu księżyc dla takich obiektów, nazywając go „Titan Luna Saturni„, czyli „Tytan księżyc Saturna„.
Zostały również odkryte inne księżyce Saturna, jednak termin ten został zastąpiony. Giovanni Cassini określał odkryte ciała niebieskie jako planety (z fr. Planetes), ale najczęściej stosowano pojęcie satelity (z łac. satelles, co oznacza strażnika lub towarzysza).
W 1957 roku podjęte badania sztucznego obiektu Sputnik stworzyło potrzebę nowej terminologii. Uregulowano w ten sposób pojęcia naturalnego i sztucznego satelity, w czasopismach popularnonaukowych często stosuje się zamiennie pojęcia naturalnego satelity z księżycem.
Poczynione debaty na temat precyzyjnej definicji księżyca w ostatnich latach przybrały na sile. Ta dyskusja jest spowodowana obecnością systemu, gdzie różnica masy pomiędzy większym obiektem a jego satelitą nie jest tak wyraźna, jak w bardziej typowych systemach. Przykładem są tutaj systemy Pluton-Charon i układ Ziemia-Księżyc. Obecność tych systemów spowodował dyskusję o tym, gdzie dokładnie przebiega granica między podwójnym układem planetarnym a obiektem głównym systemu satelitarnego z jego księżycem.
Zachęcamy do zapoznania się z ofertą najchętniej wybieranych teleskopów do obserwacji obiektów znajdujących się w przestrzeni kosmicznej.
Astronomiczne zapytania:
- satelita
- satelity
- co to znaczy że księżyc jest naturalnym satelitą ziemi
- https://odkrywcyplanet pl/satelita/
- Naturalny satelita
